Nghệ nhân Lý Văn Út, 74 tuổi (ở thôn 2, xã Bằng Cả, huyện Hoành Bồ), là già làng có uy tín trong cộng đồng. Ông cũng là người đang nắm giữ rất nhiều tri thức dân gian, nghi thức cấp sắc và hát dân ca của người Dao Thanh Y...

Là một người con dân tộc Dao ở xã Bằng Cả, nghệ nhân Lý Văn Út được đồng bào địa phương rất nể trọng vì những công lao trong việc  bảo tồn văn hoá dân gian truyền thống, di sản văn hoá phi vật thể dân tộc Dao Thanh Y. Ông Út kể, năm 25 tuổi, ông đã làm thầy cúng và đến năm 32 tuổi thì chính thức được làm thầy chính. Trước đó, ông đã được cụ Bàn Văn Khương và cụ Trương Thị Ba (người cùng xã) trực tiếp chỉ bảo hướng dẫn những nghi thức hội làng, ý nghĩa các điệu nhảy trong lễ cấp sắc, truyền dạy kinh nghiệm sản xuất, kể cho nghe những câu chuyện cổ, cách thức chế biến đồ ăn thức uống truyền thống v.v.. Ông cũng được một số già làng, trưởng bản truyền dạy về những nghi lễ truyền thống và cho đi theo học cách làm thầy cúng.

Nghệ nhân Lý Văn Út (thứ hai, phải sang) tại Carnaval Hạ Long 2015.

Tính đến nay, ông Lý Văn Út đã có thâm niên trên 30 năm truyền dạy kiến thức về nghi lễ cấp sắc, truyền dạy dân ca, dân vũ cho con cháu người Dao dân tộc mình. Ông cũng đã truyền dạy hát dân ca cho khoảng gần 100 người, đã đào tạo được 31 thầy cúng. Nhiều lần ông trực tiếp dẫn đoàn tham gia các lễ hội truyền thống của người Dao, ngày hội các dân tộc ở làng văn hoá Đồng Mô (Sơn Tây, Hà Nội), sự kiện Carnaval Hạ Long hàng năm v.v.. Đồng thời ông cũng là một trong những người có nhiều đóng góp cho việc thành lập và duy trì đội văn nghệ dân gian Dao Thanh Y xã Bằng Cả. Nghệ nhân Lý Văn Út cho biết, ông đã cùng với những người cao tuổi trong làng thành lập CLB văn nghệ dân gian người Dao Thanh Y xã Bằng Cả để dạy các điệu múa cấp sắc, các nghi thức truyền thống và những bài hát dân tộc cho lớp trẻ. Không những thế ông còn tận tình chỉ bảo cho nhiều thanh niên ở các xã lân cận, ở các huyện miền đông của tỉnh, thậm chí lên tận Thái Nguyên, Tuyên Quang để truyền dạy. Nhờ đó, nhiều người trong làng bản, trong đó có con trai con gái ông, đã biết và thành thạo các nghi lễ cấp sắc, biết hát đối, hát giao duyên, biết may thêu trang phục dân tộc truyền thống của người Dao Thanh Y.

Tuy nhiên, nói về tương lai của di sản văn hoá phi vật thể của người Dao Thanh Y, nghệ nhân Lý Văn Út tỏ ra không khỏi lo lắng: “Tôi hiểu rằng vốn văn hoá của dân tộc mình rất phong phú, đa dạng và mang sắc thái vùng miền rõ rệt. Nếu nắm vững vốn liếng đó mà không truyền lại cho thế hệ trẻ thì không thể tiếp nối và theo thời gian sẽ bị mai một. Thêm nữa, chúng tôi đang lại phải đối diện với xu hướng tiêu cực là thế hệ trẻ đang chạy theo xu thế mới, ngại mặc trang phục dân tộc, xa rời các giá trị truyền thống mà lãng quên hồn cốt dân tộc mình. Chính vì thế, tôi chỉ mong muốn ngành văn hoá, chính quyền địa phương ra sức tuyên truyền động viên lớp trẻ gắn bó với văn hoá dân tộc…” - Nghệ nhân Lý Văn Út tâm sự.

Với những đóng góp của mình, ông Lý Văn Út đã được Hội VNDG Việt Nam công nhận danh hiệu Nghệ nhân dân gian Việt Nam vào năm 2011. Đánh giá về thành tích của Nghệ nhân dân gian Lý Văn Út, ông Nguyễn Quang Vinh, Chủ tịch Hội VNDG Quảng Ninh, nhận xét: Ông là người có uy tín trong cộng đồng dân tộc, ông rất say mê, trăn trở với di sản văn hoá phi vật thể của người Dao Thanh Y ở Bằng Cả. Ông là một nghệ nhân tiêu biểu trong tổng số 32 nghệ nhân dân gian Việt Nam ở Quảng Ninh hiện nay...

                                                                            Theo baoquangninh.com.vn