Đó là chàng trai Cao Văn Tuân (29 tuổi), ở thị
trấn Quảng Xương, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa. Năm 2009, Tuân tốt
nghiệp ngành Hán Nôm, khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Khoa học Huế với tấm
bằng khá. Sau khi ra trường, Tuân không đi theo ngành mình đã chọn mà
trở về quê học nghề vẽ tranh bằng hạt gạo.
Để chuyển sang nghề vẽ tranh bằng những hạt gạo, Tuân lục tìm kiến
thức trong sách vở và tìm hiểu trên mạng internet, cùng với năng khiếu
bẩm sinh về hội họa, điêu khắc, Tuân không ngại thử sức đam mê của mình.
Ban đầu, Tuân chỉ làm tranh tặng bạn bè, người thân, sau này được mọi
người khuyến khích, ủng hộ, Tuân xem đó vừa là nghề để nuôi sống mình,
vừa thỏa chí đam mê.
“Gạo là nguyên liệu sẵn có, gần gũi với đời thường, đưa gạo vào trong
tranh là sự tôn vinh những người nông dân đã làm ra hạt gạo, góp phần
quảng bá giá trị hạt gạo đến với mọi người”, Tuân chia sẻ.
Trong căn phòng rộng chưa đầy 15m2 ở thị trấn Quảng Xương bày la liệt
tranh, ảnh, chữ thư pháp, truyện tranh, quà lưu niệm. Để tạo ra những
tác phẩm nghệ thuật từ hạt gạo đòi hỏi “nghệ nhân” Cao Văn Tuân phải rất
tỉ mỉ trong từng đường nét, chi tiết suốt quá trình tạo ra sản phẩm.
Trong đó, khâu quan trọng nhất là chọn nguyên liệu vì sẽ ảnh hưởng
trực tiếp đến chất lượng của bức tranh. Nguyên liệu làm tranh phải là
những hạt gạo đúng chuẩn về chất lượng, có nghĩa là phải lựa gạo chắc
hạt, đủ ngày, không phải loại gạo chín ép vì nếu không được lựa kỹ, khi
rang hạt gạo sẽ không lên màu đẹp.
Màu sắc của hạt gạo có được là nhờ vào nhiệt độ khi rang chứ không
phải do nhuộm nên tranh gạo không có những màu xanh, đỏ, tím, hồng… nên
khi rang gạo cần chú ý đến giữ đúng nhiệt độ nhất định, phải đảo đều
liên tục, xuyên suốt trong vài tiếng đồng hồ giúp màu của gạo có sự đồng
nhất. Đến nay, Tuân đã sáng tạo cho mình được 14 màu gạo rang: đen,
trắng sữa, trắng ngà, vàng sẫm, vàng nhạt, màu đỏ sẫm, màu nâu…
Dù bị khuyết tật một chân, nhưng ông trời lại phú cho Tuân đôi tay rất khéo léo
Sau khi đã hoàn thành công đoạn chuẩn bị nguyên liệu
rồi chuyển sang công đoạn đính từng hạt gạo lên khung rồi phủ một lớp
keo đặc biệt để bức tranh có thể bảo quản được trong thời gian dài. Có
những họa tiết nào không vừa ý Tuân tháo ra và sửa lại ngay.
Để hoàn thành một bức tranh đơn giản có thể mất từ 1 đến 2 ngày,
nhưng với những bức tranh đòi hỏi sự cầu kỳ, kỹ thuật cao thì phải mất
từ 2 đến 4 tuần mới xong. Qua bàn tay khéo léo của Tuân, những hạt gạo
như được “thổi hồn” để trở thành những bức tranh mang đậm chất nghệ
thuật với chủ đề thiên nhiên, phong cảnh, con người, tranh thư pháp…
Ngắm bức tranh cầu Hàm Rồng, cũng là dòng sông, ngọn núi, cây cầu
nhưng trên nền gạo trắng ngà, những mảng mầu nâu, đen, vàng tạo cho
người xem cảm giác gần gũi, thân thuộc, khó tả.
Còn bức tranh phổ cổ Hà Nội được bàn tay tài hoa của Tuân tạo nên
những nét uyển chuyển, mềm mại, lặng lẽ, gợi lên cho người xem sự trầm
mặc, ngưng đọng thời gian. Thoạt nhìn bức tranh có vẻ đơn giản đến mức
đơn điệu, nhưng càng ngắm, càng xem, càng thấy đằng sau vẻ đơn giản, đơn
điệu ấy là chiều sâu văn hóa của vùng đất, con người được vun đắp từ
hạt gạo ngàn năm.
Đam mê có thừa, nhưng đã hơn một lần Tuân có ý định bỏ cuộc, bởi nghề
làm tranh gạo ở xứ Thanh là nghề mới mẻ, chưa được nhiều người đón
nhận. Có khi tranh làm ra chẳng ai mua, nhiều khách hàng nghi ngờ về
chất lượng của bức tranh và độ bền của chất liệu gạo.
Một góc phố cổ Hà Nội được thể hiện qua những hạt gạo
Nhưng rồi, trời không phụ lòng người, dần dần tranh của Tuân được
nhiều người biết đến, đặc biệt vào dịp lễ, Tết. Tranh của Tuân làm với
nhiều kích cỡ, có giá cả khác nhau, giao động từ 120 nghìn đến vài
triệu. Có thời điểm không có tranh để bán, nhất là vào dịp lễ, tết. Để
kiếm thêm thu nhập, cũng trong căn phòng chưa đầy 15m2, Tuân vừa làm
tranh, vừa cho thuê truyện, vừa bán hàng lưu niệm.
Khách của Tuân bởi vậy đông nhất là học sinh. Có nhiều em, tò mò đến
nhờ Tuân dạy làm tranh gạo, Tuân luôn sẵn sàng. Dự định của Tuân là mở
rộng cơ sở làm tranh gạo và tìm những người có chung hoàn cảnh khuyết
tật như mình. Tham gia Ban chấp hành Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ
côi huyện Quảng Xương nên Tuân thấu hiểu về hoàn cảnh của những người
bị khuyết tật như mình.
Theo dantri.com.vn