Sau
nhiều nỗ lực, lần đầu tiên bình gốm sứ được trang trí bằng mây với cách
quấn độc đáo được ra đời. Không lâu sau, sản phẩm này đã được mọi người
đón nhận từ trong nước đến thế giới.
"Kết nối tình yêu" mây và gốm
Dọc
đất nước có biết bao làng nghề truyền thống tồn tại hàng trăm năm tuổi
cùng với những thăng trầm lịch sử. Làng nghề truyền thống mây tre đan
thôn Phú Vinh, xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ (Hà Nội) đã giữ được những
nét riêng của mình. Trải qua hơn 400 năm tuổi, những nghệ nhân nơi đây
đã đã giữ gìn và phát triển cái nghiệp cao quý của cha ông để lại.…
Nghệ nhân Nguyễn Thị Hân bên những mẫu sản phẩm độc đáo kết hợp giữa gốm và mây.
Về
thăm làng nghề Phú Vinh, chúng tôi được chiêm ngưỡng hàng trăm mẫu tác
phẩm độc đáo do chính tay các nghệ nhân trong làng chế tác. Tiếp chúng
tôi trong căn nhà nhỏ, nghệ nhân Hoàng Văn Hạnh (SN 1967) và vợ Nguyễn
Thị Hân (SN 1981) vừa giới thiệu về làng, vừa cho chúng tôi xem các mẫu
sản phẩm mới. Với những nghệ nhân tâm huyết nơi đây, mỗi một mẫu sản
phẩm là một đứa con tinh thần của họ. Trong khu trưng bày của gia đình
anh Hạnh, chúng tôi nhận thấy ba chiếc bình gốm được trang trí bằng mây
được đặt nơi trịnh trọng nhất. Qua trò chuyện chúng tôi mới biết, đằng
sau những bình gốm quấn mây đó là một câu chuyện thú vị đánh dấu sự
trưởng thành của nghề truyền thống nơi đây.
Câu
chuyện ý tưởng bắt đầu bằng việc năm 2005, hai vợ chồng anh Hạnh đi
thăm quan làng gốm Bát Tràng (Hà Nội). Với cái “máu nghệ thuật”, chị
Hân, vợ anh như bị cuốn vào cái đẹp của gốm Bát Tràng từ lúc nào không
hay. Ở khu trưng bày gốm, chị say mê ngắm từ sản phẩm này đến sản phẩm
khác.
Tại
đây, hàng trăm mẫu sản phẩm gốm lớn nhỏ đều được chị Hân ghi chép lại
một cách cẩn thận. Thấy vợ mình cứ loay hoay mãi ở gian trưng bày, anh
Hạnh đến kéo chị đi tham quan những nơi khác nhưng chị không chịu. Vậy
là chuyến đi thăm quan, giải trí của hai vợi chồng trở thành chuyến đi
thực địa của vợ. Nhưng rồi “hữu xạ tự nhiên hương”, cũng nhờ vào chuyến
đi này mà ý tưởng “se duyên” cho mây và gốm đã được định hình.
Kể
lại ý tưởng của mình, nghệ nhân Nguyễn Thị Hân chia sẻ: “Lúc thăm quan ở
lò gốm bát Tràng, tôi đã bị các mẫu gốm ở đây hút hồn. Từ trước tới
giờ sản phẩm của làng nghề nào thì làng đó sản xuất. Tuy nhiên, nhìn
những chiếc bình gốm đủ các loại kích cỡ được trang trí rất đẹp nên tôi
tự hỏi sao mình không kết hợp với sợi mây để trang trí. Tôi muốn kết hợp
hai làng nghề truyền thống lại để tạo nên một cái mới trong nghệ thuật
trang trí”.
Trắng đêm làm “bà Nguyệt”
Ý
tưởng ấy được đánh giá rất hay và độc đáo, nhưng để thực hiện được thì
cả một vấn đề lớn. Đối với các nghệ nhân nói chung, điều đầu tiên nghĩ
đến là sản phẩm làm ra có thương hiệu để sản xuất ra với số lượng lớn
hay không? Không ngại khó, chị Hân thuyết phục chồng để tìm cách thực
hiện ý tưởng này. Ngay hôm sau, hai vợ chồng chị cùng trở lại làng gốm
Bát Tràng để đặt các mẫu gốm phù hợp. Tuy nhiên, do là hàng mẫu và số
lượng ít nên các lò gốm không nhận làm. Lúc này, chị như rơi vào bế tắc
không biết phải làm thế nào để có hàng mẫu đem về thực hiện ý tưởng.
Các sản phẩm gốm quấn mây chuẩn bị được xuất khẩu ra nước ngoài.
Trong
lúc tuyệt vọng nhất thì cơ may đến với chị trong một buổi hội chợ chị
gặp một nghệ nhân làm gốm ở Bát Tràng. Sau khi nghe chị Hân nói về ý
tưởng tạo nên tác phẩm hòa quyện giữa gốm xứ và mây, nghệ nhân này đã
gật đầu chế tác các mẫu bình gốm như chị đặt hàng.
Sau
vài ngày, các mẫu sản phẩm gốm do chị đặt đã được chuyển về. Hàng ngày,
do có con nhỏ và bận việc gia đình nên chị Hân dành trọn thời gian buổi
tối để chế tác. Đây là công đoạn rất khó khăn vì để có thể đan các sợ
mây lên những chiếc bình gốm sứ là hết sức khó khăn và đòi hỏi sự tỉ mỉ
rất cao. Điều khó nhất là làm sao cho các sợi mây nhỏ có thể gắn chặt
được với bình gốm. Suốt những đêm đầu, chị Hân đã thử rất nhiều kiểu đan
khác nhau nhưng không thành do các kiểu đan không ăn khớp với gốm nên
không có điểm nhấn. Nhiều hôm chị Hân thức trắng đêm để tìm cách đan phù
hợp với màu của gốm.
Ban
ngày, chị Hân ngồi nghiên cứu lại kích thước và màu sắc của mây và nhận
thấy màu song mây rất giống màu của gốm. Sau khi so sánh màu sắc, chị
nghĩ ngay đến lối đan quấn song cổ xưa. Đến đêm, chị lại tiếp tục ngồi
vào bàn và thử nghệm và thấy cách nay rất ăn khớp với gốm sứ. Cuối cùng
sau nhiều đêm miệt mài chị cũng thành công với chiếc bình gốm đầu tiên
quấn mây.
“Đêm
đầu tiên thức trắng ngồi mày mò cách để đan mây lên gốm sứ khiến tôi
học được tính nhẫn nại và trau chuốt của nghề mây tre đan. Cả ngày tất
bật chạy đi gom hàng, tối đến ngồi thực hiện ý tưởng của mình nên rất
mệt. Thế nhưng, nhìn kết quả tạo ra sau những đêm thức trắng cũng thấy
vui và thêm nghị lực để sáng tạo các mẫu sản phẩm tiếp theo”, chị Hân
chia sẻ.
Mỗi
chiếc bình gốm lại cần có các cách đan quấn song khác nhau nên việc chế
tác càng thêm khó khăn. Cuối cùng như dân gian nói “trời cũng không phụ
công người”, sau nhiều nổ lực, chị Hân đã hoàn thành ba bình gốm sứ
được trang trí bằng mây với các cách quấn mây khác nhau. Đây cũng là lần
đầu tiên các bình gốm sứ được trang trí bằng sợi mây ra đời.
Rất nhiều giấy chứng nhận và bằng khen mà hai vợ chồng anh Hạnh, chị Hân đạt được.
Thành quả của tình yêu và sự đam mê...
Sau
khi hoàn thành xong tác phẩm của mình chị Hân được các nghệ nhân trong
làng đánh giá cao về tính sáng tạo. Để mọi người biết đến sản phẩm của
mình hai vợ chồng quyết định mang sản phẩm đi dự thi. Để sản phẩm có thể
có “chỗ đứng” ở hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ sản phẩm phải lọt qua
vòng ảnh. Tin vui báo về khi sản phẩm gốm quấn mây đã lọt vào tốp hai
trăm bức ảnh sản phẩm tiềm năng. Niềm hạnh phúc dâng trào trong anh chị
khi tác phẩm gốm quấn mây đã có cơ hội được ra mắt trên thị trường hàng
thủ công mỹ nghệ trong năm ấy.
Tại
hội chợ làng nghề và thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ tổ chức năm 2005,
sản phẩm gốm quấn mây của chị Hân được các chuyên gia Nhật Bản và Việt
Nam đánh giá cao về ý tưởng cũng như tính nghệ thuật. Trong cuộc thi
này, sản phẩm gốm quấn mây đã đạt giải nhất do bộ Nông nghiệp & Phát
triển Nông thôn tổ chức. Điều đặc biệt hơn đây là bộ sản phẩm đầu tiên
chị Hân mang đi dự thi và dành được giải thưởng cao nhất. Tại gian hàng
trưng bày của cơ sở mình luôn được mọi người chú ý đến với sản phẩm độc
và lạ mắt lần đầu tiên xuất hiện. Không chỉ có các cơ sở trong nước mà
ngay cả các cơ sở hàng mỹ nghệ nước ngoài cũng chú ý đến sản phẩm gốm
quấn mây của chị.
Ngay
sau khi đoạt giải, sản phẩm gốm quấn mây được thị trường trong nước và
nước ngoài chú ý. Trong lúc, cơ sở sản xuất mây tre đan của gia đình
đang gặp khó khăn về đầu ra của sản phẩm thì sau tiếng vang tại hội chợ,
gia đình nhận được đơn đặt hàng 4 container sản phẩm gốm quấn mây xuất
khẩu sang thị trường Mỹ. Để có đủ sản phẩm theo đơn đặt hàng, hai vợ
chồng cùng với các thợ thủ công trong cơ sở đã làm cả ngày lẫn đêm để
kịp giao hàng đúng thời gian.
Từ những
thành công ban đầu, chị Hân tiếp tục tạo ra các sản gốm quấn mây với đủ các
kiểu dáng để quảng bá thương hiệu ra nước ngoài. Năm 2007 chị tiếp tục mang các
sản phẩm kết hợp giữa gốm và mây đi dự thi và giành giải nhì do Bộ NN&PTNT
tổ chức. Không dừng lại ở đó, chị Hân đã tiếp tục sáng tạo thêm các mẫu sản
phẩm khác đầy ấn tượng. Với những nỗ lực và cố gắng, năm 2011, chị nguyễn Thị
Hân đã được nhà nước tặng danh hiệu nghệ nhân. Cho đến nay, các sản phẩm kết
hợp giữa mây và gốm của chị đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới.
Theo
dantri.com.vn
xem thêm:Nghệ nhân Hoàng Văn Hạnh người luôn làm chủ tạo mẫu ứng dụng