Chị Sầm Thị Hoa, bản Hoa Tiến 1 vừa
dạy con gái Sầm Thị Vy Na, lớp 8 dệt tấm thổ cẩm mới vừa nói với chúng
tôi rằng "Tôi thấy người Thái ở Mai Châu, Hoà Bình thường dệt các loại
vải thô, vải sọc, vải có ô vuông theo cách dệt lòng một. Còn người Thái ở
Hoa Tiến (Quỳ Châu) lại vừa dệt, vừa thêu với một số kiểu dệt cơ bản
như: dệt kết hoa văn trên khung (khuýt); dệt i kat (cạt mí); dệt thảm
mạn (hứa hấu); dệt chữ nhân. Bọn tôi hay thêu cài hoa văn bằng các sợi
màu đã được chuẩn bị qua các thao tác cài, đan trực tiếp trên khung dệt.
Nhiều loại hoa văn khác nhau như voi, rồng, mặt trời hoa lá, cây
cỏ...". Có lẽ nhờ vậy mà phụ nữ Hoa Tiến đã dệt nên những tấm thổ cẩm
đẹp nhờ sự sáng tạo của khối óc và sự khéo léo của đôi bàn tay. Nhìn em
Sầm Thị Vy Na chăm chú theo từng ngón tay mẹ, lại chợt mừng khi bản làng
lại đã có một lớp kế cận để lưu giữ mỗi nét tài hoa.
![Chị Sầm Thị Hoa, bản Hoa Tiến 1, dạy con gái dệt thổ cẩm.](http://baonghean.vn/dataimages/201505/original/images1172577_3.jpg) |
Chị Sầm Thị Hoa, bản Hoa Tiến 1, dạy con gái dệt thổ cẩm. |
Làng nghề dệt thổ cẩm Hoa Tiến tự phát
thành lập từ năm 1994 để phục vụ nhu cầu của khách du lịch tại các điểm
tham quan, các khu du lịch trong huyện và các địa phương lân cận như
Quỳ Hợp, Quế Phong. Gần đây, cùng với dự án “Phát triển nông thôn đa
lĩnh vực” do Vương quốc Bỉ tài trợ, UBND huyện Quỳ Châu đã mời các
chuyên gia, các nghệ nhân nghiên cứu và khẳng định tiềm năng phát triển
nghề dệt thổ cẩm của địa phương. Nhờ vậy mà làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến
đã thực sự hồi sinh. Chỉ tính năm 2015, toàn huyện dệt được 22.000m2 thổ
cẩm, trong đó có phần đóng góp không nhỏ của cụm bản Hoa Tiến. Bản Hoa
Tiến hiện nay có hai tổ dệt thêu, chuyên sản xuất hàng cho nhiều nơi ở
trong và ngoài tỉnh. Trong các dịp lễ hội địa phương như Hang Bua, Thẩm
Ồm, đền Chín Gian... những chiếc khăn Piêu truyền thống hoặc kết hợp với
nét hiện đại, những chiếc túi, giỏ xách, ba lô xinh xắn được dệt bằng
chất liệu thổ cẩm không chỉ được tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu
sang nhiều nước như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Pháp, Bỉ,...
Chị Sầm Thị Bích, Chủ nhiệm Hợp tác xã
làng nghề thổ cẩm Hoa Tiến cho hay: "Đã là con gái Thái thì ai cũng
phải biết dệt thổ cẩm, thêu thùa và rồi tự tay mình làm nên những chiếc
váy, bộ chăn, ga, gối đệm, hay những chiếc khăn Piêu... hơn nữa, tính
cách, nỗi niềm của người dệt cũng được rõ trên tấm thổ cẩm đó. Cô gái
Thái đang yêu không thể giấu nổi tình cảm của mình nên dùng nhiều gam
màu sáng. Những phụ nữ lớn tuổi thì thiên về những gam màu trầm, những
đường nét rắn rỏi và đậm nét suy tư”.
Đi giữa thăm thẳm núi rừng của bản
Thái cổ, nghe tiếng lách cách khung dệt, thấp thoáng sắc màu thổ cẩm
phơi trên hàng rào, lại như thấy nét duyên thổ cẩm từ ngàn xưa vẫn còn
rạng rỡ tới hôm nay.
Theo baonghean.vn