Nghề rèn của Phúc Sen (huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng) có từ hơn 300 năm qua, nổi tiếng vì chất lượng tốt.
Bà Nông Mỹ Hiền - người Nùng ở xã Phúc Sen cho biết: Ở Phúc Sen cứ 100 người thì có tới 70 người biết rèn.
Dao, kéo sản xuất tại Phúc Sen nổi tiếng cả nước về chất lượng, hơn
cả dao Thái, Trung Quốc, vì rèn thủ công, nguyên liệu chính là nhíp xe ô
tô, không dùng sắt thường hoặc sắt chữ V nên dao có độ bền và rất sắc
bén, có thể vừa thái thịt vừa chặt xương. “Nhờ chất lượng tốt nên sản
phẩm của thợ rèn Phúc Sen được thương lái ở các tỉnh vùng núi phía Bắc
đến đặt hàng thường xuyên"- bà Hiền tự hào.
Vì thế mà người dân Phúc Sen luôn gìn giữ nghề rèn truyền thống và
ngày càng nâng cao uy tín của sản phẩm. Theo anh Lương Văn Quyết (SN
1978), ngụ xóm Tình Đông, chỉ riêng đoạn đường vào xóm anh đã có hơn 50
nhà làm nghề rèn, đúc nông cụ: Liềm, búa, bừa, cuốc, dao, kéo... Nghề
rèn ở xã Phúc Sen theo kiểu “cha truyền, con nối”. Mỗi dòng họ, mỗi gia
đình đều có kỹ thuật rèn riêng, nên dao nhà này có độ sắc, bền, rắn hay
có đường cong bắt mắt… hơn dao nhà kia chủ yếu nằm ở sự cảm nhận bằng
mắt, bằng tay của thợ rèn. Để trở thành thợ lành nghề, người sáng dạ
cũng phải mất 3 năm.
Anh Lương Văn Quyết (trái) cùng thợ phụ đang thực hiện 1 công đoạn rèn dao. (ảnh t.t)
Nguyên liệu rèn dao là thanh nhíp xe ô tô. Sau khi đưa vào lò nung
khoảng 2 phút cho đến khi nhíp rực lửa, thợ đem ra đặt lên đe và đập
thành từng thanh dài 40-50 cm, ngang 8-12 cm và dày 1-2 cm. Sau đó đưa
vào lò lửa để tôi, rồi dùng búa đập nhằm chỉnh theo hình hài thô (chưa
thành dao - PV) của từng loại dao. Khi đã có con dao thô, thợ rèn lặp
lại các công đoạn như trước để rèn thành dao, trong lúc quai búa thợ rèn
dùng thanh thép khắc tên mình để đóng dấu vào thân dao và cuối cùng đem
mài cho sắc là xong 1 sản phẩm.
“Dao quắm rèn mất thời gian nhất vì phải thêm công đoạn rèn cho mũi
dao cong quặp xuống. Rèn một con dao thường mất khoảng 2 giờ, vì thế mỗi
ngày thợ chính làm việc cật lực cũng chỉ được 4-6 con dao các loại, bán
giá thấp nhất 100.000 đồng và cao nhất 200.000 đồng/dao, trừ công, chi
phí nguyên liệu còn lãi khoảng 120.000 - 180.000 đồng/thợ/ngày, nhưng
không phải lúc nào cũng bán được hàng, nên cuộc sống vẫn phải phụ thuộc
nghề nông” - anh Quyết bộc bạch.
Ông Nông Văn Vinh - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Phúc Sen cho
biết: Xã có tổng cộng 157 lò rèn với 470 thợ chính. Để bảo tồn nghề rèn
truyền thống, xã thường xuyên tuyên truyền bà con cải tiến mẫu mã, đầu
tư máy móc hỗ trợ sản xuất để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm...
Theo danviet.vn