Làng Vạn Phúc được biết đến là nơi có nghề dệt lụa tơ tằm 1000 năm tuổi duy nhất ở Việt Nam
còn hoạt động đến ngày nay. Chính lụa đã tạo dựng tên tuổi cũng như
cuộc sống sung túc cho người dân nơi đây. Song, thực tế làng Vạn Phúc
đang phải tìm kiếm thế hệ kế thừa sản nghiệp cũng như tay nghề bao đời
của ông cha để lại.
Sau khi bước qua cổng làng, chúng tôi tìm đến
ngay xưởng dệt Triệu Văn Mão, một trong những xưởng dệt uy tín và nổi
tiếng nhất làng Vạn Phúc. Bước vào cửa hàng Mão Silk đã thấy một người
phụ nữ trung niên đang tươi cười, niềm nở gói túi đồ đưa cho một vị
khách.
Hỏi ra đó chính là “bà chủ” Nguyễn Thị Tâm, chủ cơ sở lụa
tơ tằm Mão Silk ( phường Vạn Phúc, quận Hà Đông) đồng thời cũng là chủ
xưởng dệt Triệu Văn Mão. Bà chính là người mới được UBND TP Hà Nội tặng
danh hiệu "Công dân Thủ đô ưu tú năm 2015".
![](http://image.bnews.vn/MediaUpload/Content/2015/10/21/img-1605.JPG)
Bà Nguyễn Thị Tâm, chủ xưởng Triệu Văn Mão và cơ sở lụa tơ tằm Mão Silk (phường Vạn Phúc, quận Hà Đông). Ảnh: Quốc Huy/BNEWS
“Nhiều
năm nay, mặt hàng tơ lụa đã trải qua rất nhiều thăng trầm. Những doanh
nghiệp còn tồn tại tới thời điểm hiện tại thì đó là sự nhiệt huyết và
lòng đam mê rất mãnh liệt giành cho nghề này” bà Tâm chia sẻ.
Theo
lời bà Tâm thì Lụa Vạn Phúc đang có nguy cơ bị thất truyền vì “tre đã
già mà măng chưa mọc”. Hiện nay, số lượng người tham gia sản xuất lụa
chủ yếu ở độ tuổi như bà, đó là từ 45 – 65 tuổi.
“Tôi có hai
người con thì cũng chả có đứa nào muốn nối nghiệp mẹ nó cả, các cháu ra
ngoài thành phố học đại học rồi theo ngành đã chọn và chúng nó nghĩ rằng
ra thành phố “dễ kiếm tiền” hơn nhiều so với việc ngồi bệt ở cái xó
làng này nhận 5 triệu đồng/tháng. Ở làng bây giờ chỉ còn rất ít cháu yêu
thích, muốn gắn bó với khung cửi, máy dệt, ” bà Tâm bộc bạch.
![](http://image.bnews.vn/MediaUpload/Content/2015/10/21/img20151020110924.jpg)
Sản phẩm lụa tơ tằm làng Vạn Phúc đang có nguy cơ bị thất truyền vì “tre đã già mà măng chưa mọc”. Ảnh: Đinh Tuấn/BNEWS
Chị
Linh, một công nhân tại xưởng dệt của bà Tâm cho hay: “Lương của mình
tuy chỉ có 5 triệu một tháng, nhưng so với những người bạn cùng chăng
lứa chọn con đường ra ngoài trung tâm thành phố với mức lương 6
triệu/tháng mà vừa chịu tiền thuê nhà trọ, vừa ăn uống đắt đỏ. Thì ở nhà
mình, quê mình làm còn “sướng” hơn họ nhiều. Với cả, mình cũng thích
làm nghề này nữa.
Càng khó khăn hơn khi nguồn cung tơ tằm hiện
nay đang rất thiếu thốn do phải cạnh tranh với những thương lái Trung
Quốc cũng sang nước ta thu mua tơ tằm. Hiện nay bà Tâm phải tìm những
cơ sở trồng tằm khác ở Bảo Lộc (Lâm Đồng) hay Vĩnh Phúc, Sơn La để đảm
bảo nguồn cung cho sản xuất.
Còn bà Hương, chủ Công ty TNHH
thương mại và sản xuất Đông Hương chia sẻ những khó khăn đang cản trở sự
phát triển của thương hiệu làng lụa Vạn Phúc.
![](http://image.bnews.vn/MediaUpload/Content/2015/10/21/img-1604.JPG)
Bà Hương, chủ Công ty TNHH thương mại và sản xuất Đông Hương chia sẻ.
Ảnh: Quốc Huy/BNEWS
Bà
Hương cho rằng, để đáp ứng yêu cầu tốt hơn của thị trường, bà con
trong làng đã thành lập công ty để hoạt động được dễ dàng hơn. Tuy
nhiên, việc này cũng còn những bất cập.
Các doanh nghiệp như bà
khi thu mua nguyên liệu của người dân thường không có chứng từ hay hóa
đơn để được khấu trừ và hoàn thuế. Chính vì vậy, bà mong muốn nhà nước
sẽ có chính sách riêng cho các doanh nghiệp làng nghề như bà cho bớt
thiệt thòi.
“Đồng thời, người dân rất cần những chính sách hỗ trợ
số lượng vốn lớn với lãi suất thấp cho những người muốn lập nghiệp. Hồi
trước Hội Nông Nghiệp cũng có cho vay nhưng chỉ có 10 triệu, thế thì
làm ăn gì đươc”, bà Hương chia sẻ.
“Thêm vào đó, lụa Hà Đông đang
còn phải cạnh tranh với hàng lụa của Trung Quốc. Cùng một sản phẩm
nhưng mà giá của họ lại rẻ hơn rất nhiều".
"Đơn cử như một chiếc
chăn bông dệt thủ công, công ty tôi làm có giá 4 triệu đồng thì hàng
“xịn” của họ phải có giá vài chục triệu. Nhưng những chiếc chăn “made in
china” hiện đang trôi nổi trong làng này với giá vài trăm ngàn đồng thì
không thể là hàng xịn được,” bà Hương quả quyết.
![](http://image.bnews.vn/MediaUpload/Content/2015/10/21/img20151020161441.jpg)
Lụa Hà Đông đang phải “cạnh tranh” với hàng lụa của Trung Quốc tràn lan trên thị trường. Ảnh: Đinh Tuấn/BNEWS
Ông
Nguyễn Xuân Ba, Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ Hà Nội cũng chia sẻ
về những khó khăn của các làng nghề nói chung. Ông cho biết, khó khăn
về đào tạo nghề cũng là vấn đề nổi cộm ở các làng nghề hiện nay.
Để
phát triển làng nghề thì điều quan trọng cần có lực lượng lao động kế
thừa được những truyền thống trong việc tạo ra sản phẩm. Thế nhưng giờ
tại các làng nghề, con cháu các nghệ nhân cũng chẳng mấy người theo nghề
cha ông nữa.
Hiệp hội cũng chú ý về vấn đề này và có mở nhiều lớp
đào tạo nghề tại các làng nghề hiện nay nhưng việc này cần được đẩy
mạnh hơn nữa vì liên quan đến kinh phí.
Ông Ba cũng cho biết rất muốn đưa các nghệ nhân của các làng nghề thủ công của Việt Nam
sang nước ngoài tham gia những hội chợ để quảng bá thương hiệu sản
phẩm, và quan trọng là học hỏi những công nghệ tiên tiến của nước bạn.
Nhưng lực bất tòng tâm vẫn bởi vì “không có” kinh phí.
Những nghệ nhân của làng lụa Vạn Phúc nói riêng và các làng thủ công mỹ nghệ của Việt Nam nói chung đều đang trăn trở làm sao để kế thừa, lưu giữ và phát huy nghề truyền thống do ông cha để lại.
Nhưng
làm thế nào để phát triển hàng thủ công mỹ nghệ trong bối cảnh thị
trường ngày càng phát triển đang cần có sự quan tâm của chính quyền các
địa phương./.
Theo bnews.vn