Là một trong những làng nghề
có truyền thống làm nghề mộc, đằng sau sự phát triển về kinh tế, vấn đề ô
nhiễm môi trường là vấn nạn mà người dân xã Canh Nậu (huyện Thạch Thất)
phải đối mặt hằng ngày. Cho dù những hộ sản xuất lớn đã chuyển ra khu
làng nghề, nhưng vẫn còn không ít gia đình sản xuất nhỏ lẻ xen giữa khu
dân cư. Tình trạng ô nhiễm, đặc biệt là bụi và tiếng ồn vẫn khiến người
dân nơi đây mắc nhiều thứ bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Làng nghề - làng ô nhiễm
Đã gần 11 giờ trưa, nhưng những tiếng rè rè của máy cưa, máy cắt gỗ,
tiếng chát chúa của tiếng gõ, đục vẫn ồn ã khắp các ngõ xóm, đường làng
Canh Nậu. Dọc các con đường dẫn vào Thôn 3, Thôn 4, các xưởng gỗ mọc lên
san sát, từng nhóm người đầu đội mũ, đeo khẩu trang, găng tay kín mít,
mải mê bào, cưa, đánh bóng gỗ ngay phía trước các cửa hàng đồ gỗ nội
thất. Chẳng rõ nghề mộc bén duyên với vùng quê này từ khi nào, nhưng bao
năm qua nhờ nó mà cuộc sống của người dân nơi đây được cải thiện rõ
rệt. Hiện nay, mức thu nhập trung bình của một người làm thuê khoảng 5 -
6 triệu đồng/tháng, chủ xưởng thì khá hơn, khoảng 10 - 15 triệu
đồng/tháng. Quanh làng xuất hiện ngày càng nhiều những ngôi nhà cao tầng
khang trang, hiện đại, đẩy những ngôi nhà ngói lụp xụp, tồi tàn vào quá
khứ.
Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển về kinh tế, vấn đề ô nhiễm môi trường
đang là vấn nạn của người dân nơi đây. Khoa học kỹ thuật phát triển, máy
móc đưa vào sản xuất ngày càng nhiều khiến cả làng Canh Nậu hiện nay
chẳng khác gì một đại công trường. Tiếng gõ, đục lạch cạch, tiếng các
loại máy móc ầm ầm suốt cả ngày. Bụi, mùn cưa từ các xưởng gỗ phi thẳng
ra đường. Mỗi khi trời mưa, mùn cưa dính nước, vón thành từng cục, còn
khi nắng ráo, bụi, mùn cưa bám theo xe cộ nhuộm vàng khắp các con đường
làng. Chưa kể, mùi các loại sơn gỗ xộc thẳng vào mũi khiến cho những
người lần đầu đến đây không tránh khỏi cảm giác nôn nao, khó chịu.
Làm nghề tính đến nay đã được gần 20 năm và cũng là người đầu tiên rời
xưởng gỗ từ trong làng ra khu công nghiệp, chị Nguyễn Thị Hằng, Đội 6
cho biết: "Được thế này là may lắm rồi. Mấy năm trước, nhà nhà làm gỗ,
bụi bay mù mịt, có khi người này đứng cách người kia vài chục mét mà
không thấy mặt nhau. Hiện nay những hộ sản xuất lớn đã chuyển ra khu
làng nghề, trong xóm chỉ còn những hộ sản xuất nhỏ lẻ nên xóm làng đỡ
bụi, đỡ ồn hơn".
Theo quan sát của chúng tôi, hệ thống cống rãnh thoát nước ở một vài
thôn hiện nay đã xuống cấp. Nước thải sinh hoạt gần như được xả thẳng ra
rãnh, nhiều nơi nước màu đen kịt, ứ đọng thành từng đoạn. Những chỗ
thấp, trũng, nước từ rãnh chảy tràn ra mặt đường. Xung quanh khu vực ao,
hồ của Thôn 4 cũng ngổn ngang túi nilông cỡ lớn, bên trong đựng đủ các
loại rác thải sinh hoạt. Nước dưới ao xanh lét, bốc mùi, bao tải, vỏ
bánh kẹo nổi lềnh phềnh. Hiện nay, nguồn nước sạch được coi là "của
hiếm" ở làng Canh Nậu. Đa số người dân dùng nước giếng khoan để tắm rửa,
giặt giũ, gần như không ai dám sử dụng nguồn nước này để nấu nướng vì
sợ nhiễm bệnh. Họ phải mua các máy lọc nước sạch mini hoặc xây các bể
lớn để tích nước mưa dùng dần. Chỉ tay vào xô nước vừa mới bơm, anh
Nguyễn Duy Hưng, Thôn 4, lắc đầu ngán ngẩm: "Nước giếng khoan mới bơm
lên thì rất trong, nhưng chỉ để khoảng vài tiếng sẽ chuyển sang màu lờ
lờ như nước hến, thậm chí để lâu nước chuyển hẳn sang màu đỏ đục, mùi
tanh rất khó ngửi. Nước sạch ở đây đã hiếm, nay càng ngày càng bị nhiễm
bẩn. Thế nên ngay từ năm 2009, gia đình tôi đã phải mua máy lọc nước về
sử dụng cho an toàn, chứ dùng nước này lâu dài chắc không chịu nổi!".
Sống chung với bụi
Giữa trưa, một cụ ông chừng 80 tuổi hì hụi xếp củi nhóm bếp. Hỏi thì ông
cụ bảo, tuổi già kiếm việc làm thêm cho đỡ buồn chân, buồn tay. "Thế cụ
không ngủ trưa à?". Một tay phe phẩy chiếc quạt giấy, tay kia chỉ về
phía những tiếng re ré phát ra từ xưởng gỗ bên cạnh, ông cụ lắc đầu đáp:
"Ồn quá! Tôi không ngủ nổi".
Suốt thời gian dài, các loại máy móc hoạt động liên tục đã ảnh hưởng
không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt của người dân, cả với những hộ gia
đình không làm nghề. Thường xuyên phải tiếp xúc với tiếng ồn, bụi bặm,
các loại sơn gỗ độc hại khiến họ phải đối mặt với nguy cơ mắc các bệnh
về đường hô hấp như viêm xoang, viêm phế quản, viêm da dị ứng… Để đối
phó với bụi, người dân đã phải căng bạt, nilông quanh nhà, thậm chí
nhiều hộ gia đình tự trang bị các loại máy thổi bụi nhưng hiệu quả dường
như không đáng kể. Anh Nguyễn Đình Chuẩn, chủ một cơ sở chuyên làm các
loại đồ thờ, thẳng thắn nhìn nhận: "Mùn cưa thì cứ cách vài ngày lại có
người đến thu mua, còn bụi của nhà nào, nhà ấy tự xử lý. Bình thường tôi
làm đến khoảng 6 rưỡi chiều là nghỉ, nhưng có khi hàng vội, công việc
nhiều, chúng tôi phải làm tranh thủ cả buổi tối. Biết là ảnh hưởng đến
hàng xóm, láng giềng nhưng đây là nghề kiếm cơm nên chúng tôi vẫn phải
làm và đành chấp nhận sống chung".
Những năm gần đây, số người mắc và chết vì ung thư ở Canh Nậu ngày càng
gia tăng. Trao đổi về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Hiền, Trưởng Thôn 3 lo
lắng: "Có những năm tổng số người mắc ung thư của cả xã lên tới gần 20
người. Đa số họ đều giấu bệnh, chỉ đến khi bệnh nặng, phải đi viện thì
bà con làng xóm mới biết. Nguyên nhân có phải do ảnh hưởng của làng nghề
hay không chưa được xác định rõ, nhưng ô nhiễm môi trường mà cụ thể là
nguồn nước đang là nỗi lo thường trực của người dân".
Được biết trong thời gian qua, UBND xã Canh Nậu đã tích cực đẩy mạnh các
biện pháp nhằm giảm thải ô nhiễm môi trường, tuy nhiên chưa mang lại
hiệu quả như mong muốn. Ví như, năm 2010, Khu công nghiệp Canh Nậu đã
được thành lập, song trên thực tế không phải hộ gia đình nào cũng có thể
rời xưởng ra đây vì số tiền bỏ ra để thuê đất và xây xưởng là khá lớn.
Thậm chí, ngay trong chính khu công nghiệp, công tác vệ sinh môi trường
cũng chưa được chú trọng, các đống gỗ nằm ngổn ngang hai ven đường trong
khi bụi, mùn cưa tràn lan khắp mặt đường. Thời gian tới, Canh Nậu rất
cần được hỗ trợ để có thêm các biện pháp dài hơi nhằm cải thiện tình
trạng ô nhiễm môi trường ở vùng quê này…
Theo hanoimoi.com.vn