Người dân Bến Tre thường ví làng nghề làm chỉ xơ dừa
cập bên sông Thom, thuộc địa phận xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh
Bến Tre như một chợ nổi trên sông bởi hàng ngày thuyền cập bến, xuất bến
chở đầy ắp dừa và các sản phẩm từ dừa. Đặc biệt, chợ dừa hoạt động suốt
cả ngày lẫn đêm, không khí lúc nào cũng tất bật, nhộn nhịp.
Sông Thom
còn gọi là kênh Mỏ Cày được đào từ năm 1905, là tuyến lưu thông thủy
giữa sông Hàm Luông và sông Cổ Chiên. Những năm gần đây các cơ sở sản
xuất, dịch vụ của làng nghề chỉ xơ dừa bên sông Thom hoạt động không
khác gì chợ phiên mua bán dừa.
Nghề làm chỉ xơ
dừa xuất phát từ xã An Khánh, sau đó lan rộng sang bên kia sông – xã
Khánh Thạnh Tân (huyện Mỏ Cày Bắc). Ngày nay, hai bên bờ sông Thom không
chỉ có hoạt động sản xuất chỉ xơ dừa, mà còn phát triển thêm một số
nghề như: lột vỏ dừa, mua bán dừa trái, chặt cơm dừa, quay chỉ xơ dừa…
![Nhộn nhịp làng nghề làm chỉ xơ dừa ven sông Thom](http://3.i.baomoi.xdn.vn/w460x/16/02/12/285/18639131/1_34888.jpg)
Người dân huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre chỉ xơ dừa. Ảnh: Trần Thị Thu Hiền – TTXVN
Đến thăm làng nghề làm chỉ xơ dừa,
ai cũng ví đây là chợ nổi dừa trên sông bởi hàng ngày, tàu ghe xuôi
ngược khắp nơi trong tỉnh và các tỉnh lân cận như Tiền Giang, Trà Vinh
và Vĩnh Long để thu mua dừa trái chở về làng nghề.
Làng
nghề chỉ xơ dừa An Thạnh tập trung ở ấp Vĩnh Khánh, được hình thành từ
khoảng năm 1980. “Lúc đó chỉ có hai cơ sở, đến nay làng nghề đã có 43 cơ
sở, 6 công ty và một doanh nghiệp chuyên sản xuất chỉ xơ dừa, chỉ xơ
dừa ép kiện, ép mụn chỉ xơ dừa...
Làng nghề thu
hút hơn 1.000 lao động trong xã và các xã lân cận làm gia công các sản
phẩm từ dừa như: chặt cơm dừa, phơi mụn dừa, lột vỏ dừa,... Bình quân
mỗi lao động thu nhập khoảng 150.000 đồng/ngày trở lên”, ông Phạm Văn
Minh, Bí thư Chi bộ ấp Vĩnh Khánh cho biết.
![Nhộn nhịp làng nghề làm chỉ xơ dừa ven sông Thom](http://3.i.baomoi.xdn.vn/w460x/16/02/12/285/18639131/2_30923.jpg)
Phơi chỉ sơ dừa của người dân nơi làng nghề chỉ sơ dừa An Thạnh. Ảnh: sovhttdl.bentre.gov.vn
Cô
Nguyễn Thị E, xã An Thạnh làm công việc gọt vỏ cơm dừa được 3 năm tại
cơ sở bà Năm Nguyệt chia sẻ, mỗi ngày cô làm việc gọt vỏ cơm dừa trong
khoảng 4 tiếng, gọt được 200 kg dừa, thu nhập khoảng 110.000 đồng/ngày.
Những người còn trẻ thì làm nhiều hơn. Nếu có dừa về nhiều thì ngày nào
cũng làm, cả tuần chỉ được nghỉ ngày chủ nhật.
Tại
làng nghề, lao động nữ thường đảm nhiệm việc phơi chỉ, nạo cơm dừa,
tướt chỉ và phơi. Thanh niên trai tráng thì làm nhiệm vụ lột vỏ dừa, bốc
vác và làm những việc nặng nhọc hơn. Tuy nhiên, việc lột vỏ dừa giờ đây
không còn là việc của nam giới.
Đến làng nghề,
khách thập phương sẽ bắt gặp hình ảnh nhiều lao động nữ cũng tham gia
lột dừa và làm nhanh, chuyên nghiệp không kém gì các anh, các chú. Dụng
cụ lột dừa là một chiếc dao sắt được dựng vào cái trụ vững vàng. Từng
trái dừa được những đôi bàn tay nhanh nhẹn và thành thạo để lên mũi dao
và nạy ra, tách vỏ một cách dễ dàng.
Cơ sở thu
mua dừa khô và lột vỏ của anh Võ Văn Cu, xã An Thạnh có 20 lao động,
trong đó lao động nữ chiếm một nửa. Nhìn các chị thoăn thoắt tách từng
mảnh vỏ dừa cứ ngỡ rằng công việc này thật đơn giản nhưng “để làm được
công việc này chị phải mất một thời gian khá lâu mới học được, lúc mới
làm đau tay, đau vai ê ẩm và không lột nhanh được"- Chị Phạm Thị Mỹ Hạnh
(40 tuổi) cho biết.
Dừa khô sau khi thu mua về
được tách phần vỏ bán cho cơ sở chỉ xơ dừa, hột dừa (người Bến Tre hay
gọi bao gồm sọ dừa, cơm dừa và nước dừa) được bán cho các ghe chở đi bán
khắp nơi. Ở làng nghề bên bờ sông Thom hiện nay có hàng chục cơ sở mua
ruột dừa, vỏ dừa.
Hàng ngày, mỗi cơ sở thu mua
khoảng 10.000 trái dừa khô, những tháng cao điểm (từ tháng 10 năm trước
đến tháng 4 năm sau) mỗi cơ sở thu mua mỗi ngày khoảng 14.000 – 15.000
trái dừa khô. Mỗi ngày, mỗi cơ sở sản xuất khoảng 4-5 tấn chỉ xơ dừa,
sản lượng hàng năm đạt trên 350 ngàn tấn chỉ sơ dừa. Vỏ dừa sau khi được
thu mua cho vào máy đập ra lấy chỉ.
![Nhộn nhịp làng nghề làm chỉ xơ dừa ven sông Thom](http://3.i.baomoi.xdn.vn/w460x/16/02/12/285/18639131/3_42551.jpg)
Người nông dân cần mẫn với nghề lột dừa trên sông Thom. Ảnh: sovhttdl.bentre.gov.vn
Chỉ
xơ dừa được dùng cho nhiều công việc khác nhau nhưng chủ yếu là để xe
thành chỉ để dệt. Cơ sở nào cũng có 1-2 chiếc máy đập vỏ dừa, thường
hoạt động vào ban đêm vì lúc đó điện mạnh mà giá thành lại thấp. Bình
quân từ 4-5 chiếc vỏ dừa khô nguyên liệu sản xuất được 1 kg sợi xơ dừa
thành phẩm. Trung bình mỗi tháng, mỗi cơ sở sản xuất chỉ xơ dừa thu mua
của người dân hàng trăm ngàn vỏ dừa khô nguyên liệu.
Khoảng
5-7 năm trở lại đây, mặt hàng thảm xơ dừa phát triển, đã được xuất khẩu
đi một sốnước, nhờ đó làng nghề An Thạnh và Khánh Thạnh Tân thêm khởi
sắc. Cũng nhờ làng nghề này cuộc sống của người dân ở làng nghề cũng
khấm khá hơn.
Bà Lương Thị Ngọc Chiến, Phó Chủ tịch UBND xã An Thạnh chia sẻ: Điều đáng mừng là từ khi các cơ sở sản xuất sợi xơ dừa, lột vỏ dừa bên bờ sông Thom
đi vào hoạt động, người dân ở đây rất phấn khởi vì làng nghề tạo ra
nguồn thu nhập đáng kể cho các hộ gia đình, nâng cao đời sống cho người
dân, góp phần xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ
cấu kinh tế của địa phương theo hướng tích cực.
Năm 2008, Hiệp Hội làng nghề Việt Nam
đã trao tặng danh hiệu làng nghề tiêu biểu cho hai làng nghề sản xuất
chỉ xơ dừa An Thạnh (Mỏ Cày Nam) và Khánh Thạnh Tân (Mỏ Cày Bắc) của
tỉnh Bến Tre./.
Theo bnews.vn