Chiếc
bún lá làng Quỳnh vẫn là sợi bún trắng, dẻo, mềm, chua thanh nhưng được
người dân địa phương khéo vấn thành những chiếc lá tròn trắng mỏng.
Bún
lá ở đây được làm từ rất nhiều khâu, nhiều công đoạn và cũng rất kì
công. Để làm bún lá người làng Quỳnh chọn loại gạo bình thường như gạo
vê, trước đây là gạo nông nghiệp 8 xay thành bột, lọc sạch nước, đăng
khô, đem ủ khoảng 4 ngày. Tiếp đó bỏ vào nồi luộc gần chín rồi lại bỏ vô
máy đánh ra cho nhuyễn. Sau cùng bỏ lên lượt vắt thành sợi, nhúng sợi
ấy vào nước sôi chừng 30 giây thì vớt bún ra đĩa. Trong quá trình lượt
bột phải duy trì ngọn lửa to và đều. Ngày xưa nồi dùng nấu nước làm bún
là loại nồi đồng, bây giờ người ta thường dùng nồi gang. Khâu đập bột và
đánh bột nhuyễn sau khi luộc trước đây đều được dã bằng tay.
Bún lá làng Quỳnh ăn kèm với cá trích nướng
Bún
lá làng Quỳnh ngày nay còn giữ được khoảng 60% truyền thống, từ khâu
chế biến đến mùi vị, mẫu mã đã được thay đổi cho phù hợp với thị hiếu
người tiêu dùng. Bún có thể để tới hai ngày vẫn dùng được, đó là điều
không thể đối với bún làm bằng máy.
Bún
lá làng Quỳnh có mặt trong ngày lễ, ngày tết, trong những nhà hàng sang
trọng, lại không thể thiếu được trong các chợ quê như chợ Giát, chợ
Ngò, chợ Quỳnh Tiến, Quỳnh Bảng, Quỳnh Long …
Người
sành ăn dù là người địa phương hay người đi xa về tìm mua bún lá làng
Quỳnh để thưởng thức như một thói quen không thể thiếu, dù ngày nay có
nhiều thứ để lựa chọn như bún máy, bánh mướt, bánh lá…
Bún
lá vừa ăn không quá to cũng không quá nhỏ, không quá mỏng cũng không
quá dày, sợi bún nhỏ vừa dẻo lại vừa mềm. Có thể bỏ gọn gàng trên đĩa và
dùng nó rất tiện lợi nhưng không kém phần lịch sự và trang nhã. Bún lá
làng Quỳnh ăn kèm với cá rán hoặc mắm tôm, đặc biệt là ăn với cá trích
rán thì tuyệt ngon.
Một
miếng bún nhỏ thêm một chút cá, vài ba cộng giá cuộn tròn trong chiếc
lá sung xanh ngon, chấm một chút ruốc. Tất cả hương và vị chua, cay,
mặn, ngọt ... quyện lại rồi tan ra trên đầu lưỡi. Một ngụm bia lạnh cho
mùa hè vơi nóng hay một chút rượu nồng nhấp môi cho mùa đông bớt lạnh.
“Bún cá giá ruốc” cũng vì thế mà người làng Quỳnh nào khi đi xa cũng
nhớ!
Xuyến Chi - Khánh Hồng