Xã Chuyên Mỹ (huyện Phú Xuyên) nổi tiếng với nghề khảm trai truyền thống có từ thế kỷ XI, hiện vẫn duy trì ở 7/7 thôn. "Hậu Covid-19", gặp nhiều khó khăn song nhờ nỗ lực, sáng tạo, các làng nghề dần vượt qua và phát triển mạnh mẽ.

Từ trung tâm thiết kế sáng tạo…

Nhớ lại 3 năm trước, ông Nguyễn Văn Thiên - chủ cơ sở sản xuất lớn của làng nghề Chuyên Mỹ tâm sự, dịch Covid-19 bùng phát, làng nghề gặp nhiều khó khăn. Đầu tiên, việc xuất khẩu sản phẩm bị gián đoạn nghiêm trọng. Đặc biệt, nhu cầu thị trường Trung Quốc, vốn chiếm phần lớn đơn hàng xuất khẩu, giảm mạnh. Ngoài ra, nguồn nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất cũng bị đứt đoạn, giá cả tăng cao, chi phí sản xuất đội lên. Không ít hộ phải tạm ngừng hoạt động, sản phẩm tồn đọng, không có đầu ra.

Sau nhiều nỗ lực vực dậy làng nghề, cuối năm 2023, Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP làng nghề gắn với du lịch xã Chuyên Mỹ (Trung tâm) ra đời, giúp làng nghề chuyển mình.

Trung tâm không chỉ là nơi trưng bày và giới thiệu sản phẩm khảm trai tinh xảo mà còn là không gian sáng tạo, nơi các nghệ nhân và những người trẻ trao đổi ý tưởng, nâng cao kỹ năng, tiếp cận công nghệ mới. Đây là cơ hội để địa phương vừa bảo tồn nghề truyền thống, vừa đổi mới để sản phẩm đa dạng, chất lượng hơn...

Sản phẩm khảm trai độc đáo được trưng bày tại Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP làng nghề gắn với du lịch xã Chuyên Mỹ. Ảnh: Sơn Tùng

Anh Nguyễn Đình Huân, chủ cơ sở khảm trai Huy Thục, nổi tiếng với bức tranh khảm trai nổi “Phu thê viên mãn", cho biết, đây là kết quả từ kinh nghiệm lâu năm của làng nghề cùng sự dày công học tập, sáng tạo. Khi bức tranh ra mắt, nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ khách hàng, anh Huân càng có thêm động lực để sáng tạo, hứa hẹn cho ra đời nhiều sản phẩm độc đáo hơn nữa...

Chủ cơ sở đồ gỗ khảm trai Huân Hoa Hào cũng chia sẻ, lợi thế của làng nghề khảm trai Chuyên Mỹ là có thể khảm trên mọi chất liệu, song gỗ là chất liệu để sản phẩm khảm bền đẹp hơn. Nghệ nhân, thợ giỏi của làng nghề thường xuyên cải tiến mẫu mã phù hợp nhu cầu của khách hàng. Từ những họa tiết truyền thống, nay nhiều họa tiết mới xuất hiện, tạo sự đa dạng, phong cách riêng cho mỗi cơ sở...

80% sản phẩm làng nghề phục vụ xuất khẩu, Trung tâm không chỉ khôi phục đơn hàng xuất khẩu bị gián đoạn do Covid-19 mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho khảm trai Chuyên Mỹ.

...đến làng nghề số

Để tiếp tục duy trì, phát triển làng nghề, xã Chuyên Mỹ tạo điều kiện quảng bá phát triển làng nghề, như phối hợp với bưu điện bố trí một điểm tại xã để hỗ trợ người dân bán hàng vận chuyển tiện lợi. Tháng 5-2024, xã phối hợp với Trung tâm công nghệ thông tin Hà Nội tổ chức khóa học lý thuyết và thực hành livestream Facebook, Tiktok trên sàn thương mại điện tử tại xã…

Chị Nguyễn Thị Xoan, chủ cơ sở sản xuất khảm trai tại Chuyên Mỹ, từng chỉ biết tập trung sản xuất, không hề biết đến việc chụp ảnh hay sử dụng các phần mềm thiết kế đồ họa để làm cho sản phẩm hấp dẫn hơn. Công việc bán hàng của chị chủ yếu dựa vào khách hàng truyền thống. Tuy nhiên, từ khi tham gia các lớp đào tạo, tập huấn về bán hàng online do huyện tổ chức, cuộc sống và công việc của chị Xoan thay đổi hoàn toàn.

Qua những buổi học đầy bổ ích, chị Xoan không chỉ nắm vững kỹ năng chụp ảnh sản phẩm mà còn thành thạo sử dụng các phần mềm thiết kế đồ họa để tạo ra hình ảnh hấp dẫn hơn. Nhờ vậy, có tháng, doanh thu từ bán hàng online của chị tăng 10%...

Chủ tịch UBND xã Chuyên Mỹ Nguyễn Trung Hội chia sẻ, vượt qua khó khăn, đến nay 100% cơ sở của làng nghề đã sản xuất trở lại, có nhiều đơn hàng "khủng" 7-10 tỷ đồng, đời sống người dân làm nghề ngày một cải thiện. Xã đang lên kế hoạch phát triển làng nghề khảm trai gắn liền với du lịch nhằm tạo trải nghiệm phong phú cho du khách. Mục tiêu của xã nghề không chỉ thu hút khách tham quan, mua sắm sản phẩm mà còn để họ trải nghiệm, tự tay làm món quà lưu niệm độc đáo.

Để thực hiện mục tiêu, xã Chuyên Mỹ đang triển khai các dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng, xây dựng các trung tâm trải nghiệm, mở rộng dịch vụ du lịch; hạ tầng giao thông được quan tâm đầu tư. Huyện hỗ trợ địa phương hợp tác với các công ty lữ hành xây dựng tour tham quan làng nghề, khám phá văn hóa độc đáo của địa phương.

"Thành công của làng nghề Chuyên Mỹ là minh chứng cho sự đồng lòng của người dân, cùng sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền địa phương. Việc xây dựng trung tâm thiết kế sáng tạo gắn với chuyển đổi số là một trong những yếu tố quan trọng giúp làng nghề vượt qua khủng hoảng, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường. Đây là mô hình mà chúng tôi khuyến khích và hỗ trợ các làng nghề khác trong huyện tham khảo, làm theo...", Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Lê Văn Bình nhấn mạnh.
                                        Theo:  hanoimoi.vn