Huế có một con
đường quanh năm tỏa hương thơm ngát. Với nghề xe hương truyền thống, con đường
theo đó đã trở nên rực rỡ sắc màu, độc đáo, đặc biệt là những ngày cận tết.
Đã thành thương hiệu
Con
đường ấy uốn mình bên chân đồi Vọng Cảnh, mang tên Huyền Trân Công Chúa, thuộc
thôn Trường Đá, phường Thủy Biều, TP.Huế. Không chỉ con đường mà lâu nay thôn
Trường Đá cũng chỉ là một cái tên hành chính, còn người dân đã quen gọi là làng
hương. Trên đoạn đường ngắn này tập trung khoảng 20 hộ gia đình chuyên nghề làm
hương.
Phơi hương - Ảnh Tuyết Khoa
Cứ
vào sáng sớm, người thợ lại đem tăm hương (loại nan của cây lồ ô dùng làm cốt
cho cây hương) và hương mới ra phơi nắng. Hương được sắp xếp thành những bông
hoa đa sắc màu. Có những bông chớm nở, có những bông thì vươn mình tỏa cánh,
trông rất ưa nhìn. Chị Nở (44 tuổi), một người làm hương lâu nhất trong làng,
cho biết: “Ngày xưa, làng còn thưa thớt, nghề làm hương chỉ có một vài nhà làm.
Nghề làm hương thực sự thịnh đạt sau ngày giải phóng. Dân làng đều sống
bằng nghề này”.
Hương
nơi đây nổi tiếng với nhiều mùi thơm khác nhau. Có 8 mùi chính, gồm: trầm, quế,
thuốc bắc, tùng, đàn, nước hoa, bột thơm. Người thợ sẽ tùy theo nhu cầu của
khách hàng rồi gia giảm sao cho phù hợp. Trong số đó, hương trầm là loại hương
đặc biệt. Song hương trầm cũng có nhiều loại: trầm thường, trầm tốt, trầm đặc
biệt...Hương trầm nơi đây có mùi đặc trưng riêng, không giống các nơi khác. Nó
thơm xa nhưng không nức, thơm lâu nhưng nhẹ nhàng, dễ chịu. “Trong số nhiều
loại hương, thì hương trầm luôn được khách hàng ưa chuộng. Đối với người Huế,
mùi trầm phù hợp với không khí của cúng bái, khử mùi, xông uế... Không chỉ
người trong nghề như chúng tôi mà người buôn bán ở Huế, sáng nào cũng thắp một nắm
hương trầm trước cửa để mong có một ngày làm ăn thuận lợi”, chị Bé, chủ tiệm
hương trầm Phương Loan, nói.
Đối
với người làm nghề hương, ở bàn xe hương, luôn có một cây hương vừa tàn. Mùi
hương đối với họ trở thành mùi quê hương, xứ sở. Nhiều người con xa xứ, mỗi khi
nhớ về làng hương Trường Đá lại nhớ về mùi hương quen thuộc tỏa ra khắp làng.
Một người thợ giỏi không chỉ xe hương nhanh, đẹp mà còn phải có nhiều kỷ thuật
từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến trộn bột hương. Lõi hương được người thợ làm
từ những cây tre làng có độ già vừa phải. Lõi hương được nhuộm đa sắc màu rồi
cột lên lại và xếp trên giá phơi nắng, phơi sương. Thế nên, cây hương cháy đều,
có tàn uốn cong đẹp mắt.
Đa
số, người thợ làm hương ở đây đều xe hương thủ công. Nhưng nhìn những cây hương
đều đặn, tròn trịa, dẻo dai không ai nghĩ đó là những sản phẩm bằng tay. “Máy
sấy hương” là ánh nắng mặt trời. Nhiều thương lái đến đây mua hương ngoài yếu
tố mùi thơm đặc biệt, lâu thì một phần do hương ở đây không bị gãy, bể vụn
trong khi vận chuyển xa.
Hương theo chân du khách
Con
đường Huyền Trân Công Chúa là đường lên lăng Tự Đức, chen giữa núi đồi, hai bên
rợp bóng cây xanh. Hàng ngày, có rất nhiều khách du lịch trong ngoài nước đi
qua. Không ít du khách tò mò và dừng chân nhìn ngắm con đường hương. Du khách
không chỉ được tìm hiểu về nghề hương truyền thống mà còn được tự tay mình làm
ra những cây hương. “Tôi đã tự tay mình xe được những cây hương. Tuy không được
đều đặn nhưng thật tuyệt. Ở trong Sài Gòn, tôi cũng dùng hương của Huế. Hương
Huế có mùi thơm rất đặc biệt”, chị Hà, một du khách đến từ Sài Gòn, đang ngồi
xe hương tại cơ sở Phương Loan, cho biết. Khách du lịch ghé thăm làng hương
không chỉ vì nó là đường đi đến các điểm tham quan di tích mà còn tìm đến đây
để tìm hiểu nghề hương truyền thống.
Thời
điểm này, khi tết cổ truyền dân tộc đang đến gần, con đường hương trầm này lại
càng nhộn nhịp hơn để vừa phục vụ du lịch, vừa có đủ hàng cung cấp cho các mối
sỉ phục vụ nhu cầu tết. Hương của làng không chỉ cung ứng nhu cầu trong tỉnh mà
còn đi đến các tỉnh trong cả nước và xuất khẩu sang nước ngoài. “Trung bình,
một người thợ giỏi thì xe được khoảng 10 ngàn cây/1 ngày. Những ngày tết thì
phải làm nhiều hơn mới đủ đáp ứng. Làm nghề này chủ yếu lấy công làm lời. Người
lúc nào cũng bụi bặm bột hương, miệt mài từ sáng đến tối”, chị Hương, một người
làm hương lâu năm, nói.
Nguồn: Thanh Niên