Ra Giêng, trong hành trình chơi Xuân, nhiều người đến tham quan trạm dừng chân Vina House ở Điện Bàn (Quảng Nam).
![](http://www.doanhnhansaigon.vn/files/articles/2014/1080022/diem-du-lich.jpg) |
Điểm du lịch Làng cổ Phước Lộc Thọ |
Điểm
dừng này đặc biệt vì ngoài dịch vụ về ẩm thực rất chuyên nghiệp cho du
khách, nơi đây còn là bảo tàng về không gian kiến trúc Việt Nam. Không
biết thì thôi, nhưng đã đến có lẽ ai cũng say mê ngay tức khắc những
ngôi nhà cổ xưa với kiến trúc phong phú, những phong cách điêu khắc dân
gian ở đây.Người ít tiền thì chỉ ngắm, nhưng những ai có tiền
tỷ, có vài ngàn mét vuông đất thì hầu hết đều không kìm hãm được tham
vọng tái hiện một không gian nhà cổ làm nơi lui tới thư giãn cuối tuần.
Chính trong những lúc trà dư tửu hậu ấy, nhiều vị khách đã dấy lên cái
ước vọng chính đáng: muốn sở hữu một không gian quê kiểng sau một đời
trải dài mệt mỏi với náo nhiệt phố phường.
Ước vọng ấy không dị
biệt. Phong trào chơi nhà cổ đang rất "mốt". Đại gia chơi nhà vườn, nhà
cổ không hiếm. Có những khu vườn ở Hà Tĩnh được tạo lập với chi phí lên
đến trăm tỷ đồng vì nhà cửa và nội thất dùng toàn gỗ quý hàng trăm năm
tuổi. Có những quán cà phê ở Đà Nẵng được xây dựng với chi phí 400 tỷ
đồng để nhằm tái hiện một không gian xưa cũ thu hút khách thập phương.
Những
người chơi nhà cổ nổi tiếng nhất tập trung khá nhiều ở Huế. Họ đủ dồi
dào về tài chính và chiều sâu văn hóa để giữ gìn những ngôi nhà và cả
khuôn viên trên dưới trăm tuổi, với những tái hiện tỉ mỉ về phong tục
tập quán thờ cúng, trưng bày nội thất khiến khách rất nể phục khi tham
quan.
Bản thân chủ nhân cũng có thể tự hào về một phong cách chơi
sang trọng mà vẫn góp phần bảo tồn văn hóa cũng như các giá trị tinh
thần Việt.
Nhưng cũng có lúc cảm giác lỗi nhịp chợt đến khi bỗng
gặp ngôi nhà sàn cổ xưa của dân tộc Mường trong một khu biệt phủ Huế.
Vẫn biết văn hóa Mường là cái nôi của văn hóa người Kinh xưa, nhưng dựng
nhà sàn Mường trong một biệt phủ xứ Huế, nơi cố đô phồn hoa với bề dày
văn hóa tinh tế đất kinh kỳ rõ ràng là một sự gán ghép vụng về.
Dời
một ngôi nhà cổ đến vùng đất mới là cuộc chơi văn hóa mạo hiểm, khi
ngôi nhà ấy xa lạ với kiến trúc, trái ngược với khí hậu, và quan trọng
là có thể mâu thuẫn về tập quán sử dụng dẫn đến những phá hủy cả về vật
thể lẫn tinh thần ngôi nhà.Thú chơi nhà cổ đang phát triển
trên diện rộng hiện nay còn góp phần vào việc làm thất tán vốn nhà cổ
quý hiếm của một vùng đất, làm diện mạo văn hóa của vùng đất ấy bị bào
mòn, bị tổn thương.
Người viết bài từng chứng kiến một cuộc tháo
dỡ 15 ngôi nhà sàn cổ ở vùng núi A Lưới (Thừa Thiên - Huế). Biết rằng sẽ
có một khu du lịch mọc lên ở đồng bằng hay ven biển với những ngôi nhà
sàn đó, chủ nhân mới sẽ bảo vệ tốt kiến trúc những ngôi nhà cổ, nhưng
vẫn cảm thấy buồn cho số phận một vùng đất đã không còn đủ sức giữ gìn
những gì một thời được coi là đại diện cho bản sắc truyền thống của
mình.
Và một lần khác, người viết bài chứng kiến một nhà sưu tập
đi mua ngôi nhà cổ 200 tuổi ở vùng trung du Quảng Nam, nơi có nhiều ngôi
nhà cổ vốn là những tác phẩm thể hiện tài hoa của thợ mộc Kim Bồng (Hội
An). Sự quyến luyến, đau buồn của chủ nhân ngôi nhà đã làm người sưu
tập chú ý.
Sau rất nhiều lần xem xét, nhà sưu tập quyết định không
mua ngôi nhà ấy vì nó có nhiều giá trị đặc trưng kiến trúc của địa
phương đó. Anh giúp chủ nhân một món tiền để sửa sang và bảo tồn ngôi
nhà ngay trên mảnh đất cũ.
Câu chuyện này làm người viết cứ suy
nghĩ mãi. Việc chơi nhà cổ hoàn toàn không giống như chơi xe cổ, đồ cổ.
Dường như nó có những nguyên tắc riêng mà người chơi phải tự biết, tự
tuân thủ để khỏi tốn tiền, phí công làm những việc đi ngược với các
nguyên tắc bảo vệ văn hóa.
Theo: doanhnhansaigon