Tại lễ hội đền Trần (Nam Định) năm nay, ban tổ chức đã khôi phục lại
nghi lễ “rước nước, tế cá”. Đây là truyền thống vốn đã mai một từ lâu.
Năm 2014 là năm đầu tiên nghi lễ này được phục dựng và trở thành một
trong những nội dung chính của lễ hội.
Các cụ cao niên lấy nước từ Giếng Rồng.
Theo nhiều cụ cao niên ở thôn Tức Mạc và thôn Đại Bái, phường Lộc
Vượng, TP Nam Định, cách đây hơn 100 năm trong lễ hội đền Thượng (đền
Thiên Trường) bao giờ cũng có nghi thức rước nước và có lệ tế cá. Hội
rước nước được tổ chức rất chu đáo vào ngày 15 tháng Giêng.
Ngay từ buổi sáng, dân làng tề tựu tại đền làm lễ. Người được cầm bình
đi lấy nước thay mặt dân làng đưa bình ra kiệu rồi phủ một tấm vải đỏ
thắm lên trên. “Người này được dân làng chọn từ trước và phải là người
khỏe mạnh, có đạo đức, con cháu đầy đủ, trong năm gia đình không có
chuyện buồn. Khi được dân làng chọn cử, người sẽ thực hiện việc lấy nước
phải ăn chay, lên đền ở hàng tuần trước ngày mở hội”, một cụ cao niên
cho biết.
Thả lưới, đánh cá dưới ao đã được phát quang, tẩy uế.
Tại lễ rước, đoàn rước nước gồm có cờ, biểu đi trước, chiêng trống,
đội bát âm, kiệu thánh với đoàn tế và dân làng đi theo sau. Từ đền, đoàn
rước tiến thẳng lên ngã ba sông Hồng ở đoạn Hữu Bị khoảng 3 km. Tại bến
sông, chỗ lấy nước, dân làng đã bố trí các thuyền được trang trí cờ
hoa. Đoàn rước ra tới nơi, thuyền nhổ neo đưa mọi người ra giữa sông rồi
dừng lại làm lễ. Theo nhịp trống chiêng, những gáo nước trong giữa dòng
được múc lên, long trọng đổ vào bình qua lần vải. Khi bình đầy nước,
chiếc bình được chuyển lên kiệu và đoàn rước nước theo đường cũ trở về
đền. Nước được múc chuyển vào các bát đưa lên ban thờ và lúc này dân
làng tổ chức tế.
Cá gồm một đôi cá triều đẩu (cá quả) và long ngư (cá chép).
Sáng 16 tháng Giêng, dân làng tổ chức tế cá. Cá gồm một đôi cá triều
đẩu (cá quả) và long ngư (cá chép), mỗi con nặng khoảng 2 kg. Đây là
những con cá sống, khỏe mạnh, được dựng trong thùng sơn đỏ, đặt trước
bát nhang công đồng. Buổi tế cá diễn ra từ sáng đến trưa, sau đó cá được
rước đi phóng sinh ở sông Hồng.
Đưa cá vào kiệu rước về đền Thiên Trường.
Theo Ban tổ chức, đây là nghi lễ khuyến nông, khuyến ngư, cầu mong mưa
thuận gió hòa của cư dân nông nghiệp lúa nước. Đây cũng là nghi lễ nhằm
tri ân tổ tiên nhà Trần, một Vương triều khởi nghiệp từ nghề chài lưới,
gắn với sông nước. Cá tế xong không đem giết thịt mà được đưa đi phóng
sinh tại sông Hồng.
Theo: nguoiduatin