“Điệp khúc” tăng giá rau

Khoảng hơn một tháng trở lại đây, nhiều người nội trợ không khỏi than phiền khi tình hình giá cả các loại rau, củ “tăng phi mã”. Chị Trần Thị Hồng (Hà Đông, Hà Nội) cho biết: “Giá rau cứ tăng vùn vụt, mới cách đây ba tuần chỉ có 8.000/cây súp lơ, vậy mà hôm nay đã tăng lên 15 nghìn/cây, cải thảo cũng tăng từ 10 nghìn lên 18 nghìn/kg. Với giá rau hiện tại muốn ăn một bữa lẩu có khi lên tới 300 đến 400 nghìn tiền rau”.

Khảo sát tại một số chợ như: Thành Công, Cầu Tó, Cầu Giấy... chúng tôi ghi nhận các mặt hàng rau xanh đều tăng giá so với tháng trước: bắp cải tăng từ 4 - 6.000/kg; súp lơ, cải thảo, cải ngồng, cải ngọt.... đều tăng từ 8 -12 nghìn/kg. Không chỉ các loại rau ăn lá và hoa mà các loại củ quả, rau thơm... đều tăng từ 10-50% giá so với tháng trước.

Thời tiết lạnh kéo dài cộng với giá xăng tăng là những lý do để tiểu thương bán rau ở nhiều chợ trên địa bàn Hà Nội giải thích cho việc tăng giá rau gấp hai, ba lần so với hai tuần trước đây.
Chị Nguyễn Thị Mơ, một tiểu thương ở chợ Cầu Tó, tay thoăn thoắt lấy hàng cho khách, miệng giải thích khi bị phàn nàn về giá rau đắt: “Bây giờ là còn rẻ đấy, chứ thời tiết như thế này từ nay đến Tết, rau không phát triển được còn đắt nữa. Xăng lên giá, rau cỏ khan hiếm, nhập vào giá cao thì chúng em phải bán đắt”.

Có một thực tế ở các chợ truyền thống đó là cứ giá xăng tăng, hay có những diễn biễn biến bất thường về thời tiết: mưa, rét kéo dài là rau lại tăng giá. Những chi phí tăng lên đó được giải thích do nguồn hàng khan hiếm cộng với chi phí vận chuyển tăng lên.

Liệu rằng những lý do mà người bán hàng giải thích cho các “thượng đế” có thỏa đáng hay không? Chúng tôi đã tìm về một số vựa rau lớn ở Hà Nội như: Văn Đức (huyện Gia Lâm); Lĩnh Nam (quận Hoàng Mai), Thường Tín... để tìm hiểu cặn kẽ về thực hư câu chuyện rau tăng giá đột biến trong hơn hai tuần qua.

Làm gì để tránh “té nước theo mưa”?

Trái ngược với những phản ánh của các tiểu thương, những người dân trồng rau ở nhiều vựa rau lớn của Hà Nội cho biết, năm nay thời tiết thuận lợi, ít sâu bệnh nên rau được mùa và giá cả cũng rẻ hơn nhiều so với năm ngoái.

Với diện tích trồng rau khoảng 250 ha, Văn Đức là một trong những vựa rau lớn ở Hà Nội. Mỗi ngày, người dân Văn Đức cung cấp cho thị trường khoảng 50-70 tấn rau, củ, quả các loại.
Anh Nguyễn Văn Minh, Phó chủ nhiệm HTX rau Văn Đức, Gia Lâm, Hà Nội, khẳng định: “Nguồn rau năm nay dồi dào hơn so với mọi năm. Mặc dù khoảng hơn một tháng nay thời tiết trở lạnh kéo dài cũng ít nhiều ảnh hưởng tới sự phát triển của rau, nhưng phần lớn bà con đều có kế hoạch trồng xen canh gối cuối vụ. Vì vậy dù thời tiết khắc nghiệt cũng không ảnh hưởng tới nguồn rau Văn Đức đủ sức cung cấp cho thị trường”.

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó chủ nhiệm HTX rau Văn Đức khẳng định nguồn rau phục vụ Tết không khan hiếm.

Dự kiến vào khoảng giáp Tết Nguyên đán, lượng rau Văn Đức cung cấp cho thị trường tăng thêm từ 10-15 tấn rau mỗi ngày so với thời điểm hiện tại. Dù rau được mùa là thế nhưng người nông dân luôn phải đối mặt với “điệp khúc” mất giá. Ở thời điểm hiện tại, giá rau bán tại ruộng khá rẻ: bắp cải là 2.000 đồng/kg; su hào có giá 3.000 đồng/củ; cải cúc là từ 1.000-2.000 đồng/bó...

Mặc dù cả ngày phải vất vả chăm sóc cho lứa rau phục vụ Tết nhưng hơn hai tuần nay, tối nào anh Nguyễn Văn Hưng ở đội 7B, thôn Trung Quan, Văn Đức cũng phải chở rau lên các chợ đầu mối trong nội thành để bán, mong “kiếm thêm được đồng nào hay đồng ấy”.

Vừa sắp xếp hàng lên xe chuẩn bị cho buổi chợ đêm, anh Hưng cho biết: “Nhà tôi còn khoảng ba sào bắp cải đến kỳ thu hoạch. Hiện giờ giá thấp quá nên tôi tự chở đi chợ bán may ra còn kéo lại chút tiền vốn, chứ bán ngay đầu bờ thì lỗ, chả đủ tiền giống và phân bón”.

Theo anh Hưng nhẩm tính, một sào cải bắp, nếu tính tiền mua cây giống, phân bón chi phí khoảng 2,5 triệu đồng. Như vậy, nếu giá rau tại đầu bờ 2.000 đồng/kg thì một sào thu được khoảng ba triệu đồng. Với số tiền đó nếu tính cả thủy lợi phí và công chăm sóc thì lỗ lớn.

Nhiều người tiêu dùng lo ngại, với đà này giá rau xanh có thể còn tiếp tục đẩy lên vào dịp cận và sau Tết Nguyên đán với lý do “khan hiếm” nguồn hàng. Ở đây chưa nói đến tình trạng rau không bảo đảm an toàn được dán nhãn mác rau an toàn, rau sạch, rau hữu cơ để ngang nhiên tăng giá lên cao...

Như vậy, có thể thấy một nghịch lý, dù nguồn rau dồi dào, giá rau tại nơi sản xuất thấp, người nông dân chịu nhiều thiệt thòi vì thu nhập chưa tương xứng với công lao động và vốn bỏ ra. Trong khi người tiêu dùng vẫn bị “bịt mắt” và phải mua rau với giá cao.

Thiết nghĩ, để khắc phục tình trạng nói trên, Nhà nước cần giúp những vùng sản xuất rau ven đô xây dựng thương hiệu và xác định chủ thể hẳn hoi, tổ chức lại hệ thống phân phối, bán lẻ hợp lý hơn, theo hướng giảm bớt các tầng nấc trung gian.