Không ai phủ nhận vai trò của rượu thủ công truyền
thống. Và không ai dám chắc, với cách nấu thủ công như hiện nay, những
độc tố có trong rượu như andehit, methanol đã bị loại trừ. Theo phương
pháp thủ công, việc khử những độc tố này ngoài việc sử dụng phương pháp
truyền thống như ngâm ủ trong chum, vại sành còn cách khác là hạ thổ.
Thế nhưng hiện nay, việc này không phải ở đâu cũng thực hiện. Nếu sản
xuất với số lượng nhiều, cần phải có quy trình khử độc tố trong rượu
theo quy trình công nghiệp. Tiếp đến, phải được kiểm tra chất lượng,
đóng gói, lưu hành. Tiếc rằng, việc làm này hiện mới manh nha, nhỏ lẻ.
Sáng 17/12, chúng tôi đến làng Yên Ngưu có tên nôm là
làng Ngâu, xã Tam Hiệp (huyện Thanh Trì, Hà Nội), nơi gắn liền với câu
ca dao: “Rượu hũ làng Ngâu, bánh đúc trâu làng Tó” từ bấy lâu nay. Dịp
Tết Nguyên đán cổ truyền đang cận kề, nhiều hộ gia đình ở đây tất bật
với công việc nấu rượu để “xuất” cho người tiêu dùng. Ông Đỗ Văn Ấu, Phó
Chủ tịch UBND xã Tam Hiệp, huyện Thanh Trì (Hà Nội) cho biết, nghề nấu
rượu thủ công của làng Yên Ngưu đã tồn tại từ rất lâu rồi. Mặc dù so với
những năm trước đây, thị trường tiêu thụ rượu thủ công trên địa bàn đã
giảm mạnh, song số hộ dân ở làng Yên Ngưu (xã Tam Hiệp) chuyên nấu rượu
thủ công bán ra thị trường vẫn trên 100 hộ. Số rượu (rượu gạo, rượu
hương cúc) tiêu thụ trong dịp Tết lên đến cả ngàn lít.
Để ngăn ngừa những nguy cơ liên quan đến rượu không
đảm bảo chất lượng đe dọa sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng, thời gian
qua, chính quyền địa phương luôn chủ động tuyên truyền, phổ biến kiến
thức pháp luật cho bà con về những điều nên làm, những điều không nên
làm trong quá trình chế xuất, tiêu thụ rượu. Tránh tình trạng vì tư lợi
mà sản xuất rượu không đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, gây
nguy hại cho người sử dụng.
Theo đánh giá của Hiệp hội Rượu – Bia – Nước giải khát
Việt Nam, mỗi năm nước ta tiêu thụ khoảng 300 triệu lít rượu, tính
trung bình mỗi người dân sử dụng 3 lít/năm, đây là mức sử dụng trung
bình. Để người tiêu dùng được sử dụng rượu an toàn vừa là trách nhiệm
của cơ quan quản lý Nhà nước, vừa là trách nhiệm của nhà sản xuất. Hiện
nay, nguồn cung ứng rượu từ các nhà máy với sản phẩm có bao bì, nhãn
mác, kiểm soát chất lượng mới chiếm một tỷ lệ nhỏ. Còn lại, chủ yếu rượu
sản xuất thủ công được tiêu thụ trên thị trường rất mạnh dù không nhãn
mác, không kiểm soát chất lượng, không địa chỉ sản xuất.
Đứng trước thực tế này, Nhà nước đã ban hành Nghị định
94/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định về sản xuất, kinh doanh rượu,
trong đó có quy định rượu sản xuất thủ công cũng phải được chính quyền
cấp giấy phép sản xuất, lưu thông. Thế nhưng, sau khoảng 1 năm có hiệu
lực, việc thực thi nghị định này chỉ mới đạt tỷ lệ khoảng 5%. Như vậy,
việc kiểm soát chất lượng rượu còn chưa được thực hiện, nói chi đến việc
phát triển thành thương hiệu rượu Việt một cách chính thống với đầy đủ
các tiêu chí an toàn.
Chúng tôi được biết, hiện nay Bộ Công Thương đang có
chương trình nghiên cứu, đánh giá, phát triển rượu địa phương. Nếu như
những cái tên như rượu làng Vân, rượu Bắc Hà, rượu Bàu Đá... được sản
xuất đảm bảo tiêu chí an toàn trên cơ sở vẫn lưu giữ được mùi, vị, màu
sắc đặc trưng sẽ phát huy được cái gu riêng sẵn có. Khi đó, chúng ta sẽ
có thương hiệu rượu Việt đầy tự hào.
Thương hiệu rượu uy tín - Ít ỏi và khổ vì bị làm nhái
Nếu là người tiêu dùng phía Bắc, khi được hỏi về
thương hiệu rượu uy tín, nhiều người sẽ trả lời - Vodka Hà Nội. Đây vốn
là một sản phẩm rượu made in Việt Nam do Công ty cổ phần Cồn rượu Hà Nội
(Halico), một doanh nghiệp có từ thời Pháp sản xuất có uy tín và chiếm
thị phần khá lớn trên thị trường. Xuất phát điểm của công ty này là sản
xuất cồn, trong chiến tranh, đây còn là nơi sản xuất cồn y tế. Sau hòa
bình, đặc biệt là từ khi đất nước phát triển kinh tế theo cơ chế thị
trường, công ty dần chuyển đổi mô hình sản xuất. Năm 2002, sản phẩm rượu
Vodka Hà Nội ra đời và dần được thị trường ưa chuộng. Để đáp ứng nhu
cầu thị trường, năm 2009, công ty này xây dựng nhà máy sản xuất ở Bắc
Ninh với hệ thống chưng cất cồn thực phẩm công nghệ châu Âu 8 tháp, tách
hoàn toàn độc tố. Nguyên liệu để sản xuất cồn thực phẩm là gạo. Trải
qua quá trình xay, nghiền, nấu công nghiệp, đường hóa, lên men, chưng
cất, tách thành phần tạp chất sẽ tạo thành cồn. Từ cồn, qua công nghiệp
pha chế sẽ tạo thành rượu đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng.
Ông Vương Toàn, Giám đốc Công ty Halico cho biết, khi
sản phẩm Vodka Hà Nội được ưa chuộng cũng đồng nghĩa với việc sản phẩm
này bị làm nhái. Trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm có mẫu mã, màu
sắc, nhãn hiệu na ná Vodka Hà Nội. Việc này đã ảnh hưởng không nhỏ đến
uy tín của công ty cũng như lòng tin của người tiêu dùng. Ông Toàn cũng
nêu bất cập trong việc cấp chứng nhận bảo hộ kiểu dáng công nghiệp, nhãn
hiệu hiện nay. Theo quy định hiện hành, trên nhãn mác hình ảnh không
được giống nhau quá 1/3. Việc này dễ khiến người ta lách luật để cho ra
những sản phẩm na ná về kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, hình ảnh.
Sự kiện “Rượu Nếp 29 Hà Nội” gây ngộ độc chết người
những ngày qua đã làm xấu đi danh từ Hà Nội và ảnh hưởng đến Công ty
Halico. Việc Công ty Rượu nếp 29 Hà Nội lấy chữ “Hà Nội” đặt tên cho sản
phẩm của mình rất dễ gây nhầm lẫn với rượu của Công ty Halico. Đấy còn
chưa kể, Công ty Halico cũng có sản phẩm “Rượu Nếp mới Hà Nội”. Nếu để
sản phẩm “Rượu Nếp 29 Hà Nội” của Công ty Rượu nếp 29 Hà Nội cạnh “Rượu
Nếp mới Hà Nội” sẽ thấy có sự tương đồng về kiểu dáng, màu sắc, tên gọi.
Việc này rất dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Được biết, trước đây
Công ty Rượu nếp 29 Hà Nội còn sử dụng kiểu dáng vỏ bình giống gần như
tương đối với kiểu dáng của Công ty Halico. Sau khi Công ty Halico phản
đối, công ty này mới có một chút thay đổi kiểu dáng sản phẩm.
Theo đánh giá của đại diện Công ty Halico, sau khi
“Rượu Nếp 29 Hà Nội” gây chết người, sản phẩm rượu can, mà đặc biệt là
“Rượu Nếp mới Hà Nội” giảm lượng tiêu thụ rõ rệt. Đây là hệ quả mà nhà
sản xuất chân chính “lĩnh” phải từ việc làm vi phạm pháp luật của Công
ty Rượu nếp 29 Hà Nội. Bà Nguyễn Thị Kim Oanh, Trưởng phòng Kiểm tra
chất lượng sản phẩm Công ty Halico cho biết, để đảm bảo quyền lợi chính
đáng của người tiêu dùng, sau khi cơ quan chức năng cấp giấy phép sản
xuất, giấy chứng nhận chất lượng, việc thường xuyên kiểm tra cũng phải
được thực hiện. Phải làm chặt chẽ như vậy, nhà sản xuất mới liên tục
tuân thủ các quy định về sản xuất, chất lượng sản phẩm.
Trở lại sự việc xảy ra với sản phẩm “Rượu Nếp 29 Hà
Nội” để thấy rằng, Sở Công Thương, Sở Y tế đều cấp giấy phép sản xuất,
kiểm định chất lượng. Thế nhưng, điều kiện sản xuất, chất lượng thật của
sản phẩm khiến người ta ngỡ ngàng sau khi xảy ra sự cố chết người. Rượu
thuộc nhóm hàng hóa Nhà nước hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân sản
xuất, kinh doanh sản phẩm rượu phải có giấy phép. Quy định này được nêu
rõ trong Nghị định 94/2012/NĐ-CP. Cũng theo Nghị định này, điều kiện để
sản xuất rượu thủ công, rượu ở quy mô công nghiệp cũng được nêu rất rõ.
Mặc dù có đủ cơ sở pháp lý, chế tài xử phạt, song tiếc rằng hoạt động
sản xuất, kinh doanh rượu ở nước ta vẫn còn hạn chế cần sớm được khắc
phục.
Theo: CANDonline