Di
tích này được xác định là "Di tích tế lễ Trời-Đất của các Hoàng đế đầu
thời Lý," có quy mô, cấu trúc đặc biệt với vật liệu xây dựng bằng gỗ và
đá (Ảnh: Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam)
Liên quan đến phương án bảo tồn di tích tế lễ Trời-Đất của các Hoàng đế
đầu thời Lý tại lô E khu vực khảo cổ học Vườn Hồng (Hà Nội), Viện Hàn
lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đã có Văn bản số 2116/KHXH báo cáo Thủ
tướng Chính phủ về niên đại, giá trị và đề xuất phương án bảo tồn di tích tâm linh đặc biệt này.
Tạm lấp đất các cọc gỗ
Theo đó, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đề nghị đề Thủ tướng cho
phép trước mắt bảo tồn nguyên trạng di tích tế lễ Trời-Đất của các Hoàng
đế đầu thời Lý trong phạm vi diện tích tối thiểu khoảng 400m2 (không
tính diện tích có thể sẽ khai quật thêm ở phía Tây Bắc của di tích).
Trong thời gian các chuyên gia nghiên cứu phương án bảo tồn khả thi,
Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) sẽ tạm thời lấp
đất che phủ hết cọc gỗ của di tích.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tiến độ thi công bãi đỗ xe ngầm của công trình
Nhà Quốc hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đề nghị Bộ Xây dựng
chỉ đạo Ban Quản lý xây dựng Nhà Quốc hội nghiên cứu các giải pháp thi
công đảm bảo an toàn tuyệt đối cho di tích.
Văn bản của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nêu rõ, hiện nay, việc
kè cừ sâu 4m trong khi tường vây gara sâu 14m-19m trong điều kiện áp
sát di tích sẽ rất khó để bảo đảm nguyên trạng di tích.
Mọi việc thi công chỉ nên được tiến hành ngoài vùng lõi và tuân thủ
nghiêm sự hướng dẫn của Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du
lịch), Viện Khảo cổ học, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long Hà Nội.
Máy
xúc thi công cách kiến trúc trung tâm của khu di tích 1,5 mét, gây nguy
hại trực tiếp đến tính nguyên trạng, tại chỗ của di tích (Ảnh: Viện Hàn
lâm Khoa học Xã hội Việt Nam)
Đặt trong tổng thể Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long
Cùng với việc bảo tồn nguyên trạng di tích tế lễ Trời-Đất của các Hoàng
đế đầu thời Lý, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam kiến nghị: việc
nghiên cứu xây dựng phương án bảo tồn nguyên trạng kiến trúc tâm linh
này cần được xem xét trong sự kết nối với phương án nghiên cứu và bảo
tồn tổng thể khu Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long.
Từ đó, các nhà khoa học đề xuất việc khai quật mở rộng kiến trúc tâm
linh với diện tích khoảng 200m2 nhằm làm rõ kết cấu mặt bằng tổng thể
của kiến trúc.
Bên cạnh đó, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cũng kiến nghị khai
quật mở rộng kiến trúc Bát Giác về phía Nam và phía Đông với diện tích
khoảng 500m2, nhằm bộc lộ toàn bộ kết cấu mặt bằng kiến trúc Bát Giác.
Song song với điều đó là đề nghị xem xét bảo tồn nguyên trạng tại chỗ di
tích Bát Giác thời Lý vốn nằm thẳng trục với di tích tế lễ Trời-Đất của
các Hoàng đế đầu thời Lý; từng bước tiến hành khai quật tổng thể khu
C-D (với diện tích khoảng 20.000m2) nhằm làm bộc lộ toàn bộ giá trị của
khu di sản.
Hiện trạng khu A, tổ hợp công trình kiến trúc nhà Lý (thế kỷ XI -XII).
Đề xuất trên được đưa ra dựa trên việc xác định giá trị của khu di tích
này. Các nhà chuyên môn xác định đây là một bộ phận quan trọng trong cấu
trúc tổng thể của Hoàng thành Thăng Long thời Lý nói riêng và của khu
Di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long nói chung.
“Hiện nay, do chưa được khai quật, nghiên cứu tổng thể và chi tiết nên
nhiều giá trị lịch sử, văn hóa đặc biệt của khu di sản này chưa được làm
rõ,” đại diện Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho biết.
Trên cơ sở khai quật, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam sẽ tiến hành
nghiên cứu đề xuất phương án bảo tồn nguyên trạng và phát huy giá trị
tổng thể của di sản với hai trục di tích tiêu biểu. Trục thứ nhất là
trung tâm gồm Cột Cờ-Đoan Môn-Điện Kính Thiên-Bắc Môn với điểm nhấn là
chính Điện Kính Thiên. Trục thứ hai là trục di tích tâm linh gồm đàn tế
trời-kiến trúc Bát Giác và các kiến trúc khác thời Lý.
Trước đó, ngày 29/10, Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội
Việt Nam) đã có văn bản số 400/KCH báo cáo Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa
học Xã hội Việt Nam về việc xâm hại di tích tâm linh đặc biệt tại lô E
khu vực khảo cổ học Vườn Hồng (Hà Nôi).Di tích này được xác định là "Di tích tế lễ Trời-Đất của các Hoàng đế
đầu thời Lý," có quy mô, cấu trúc đặc biệt với vật liệu xây dựng bằng gỗ
và đá.Văn bản của Viện Khảo cổ học chỉ rõ, trong quá trình thi công xây dựng
gara ngầm khu vực có kiến trúc tâm linh đặc biệt, do không phối hợp với
Viện Khảo cổ học, thiếu sự giám sát chặt chẽ của Ban quản lý dự án, thi
công trong điều kiện bản vẽ điều chỉnh thiết kế và biện pháp thi công
chưa được phê duyệt nên nhà thầu thi công đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến
di tích như: tập kết vật liệu, vật tư, xả rác thải sinh hoạt, xả bùn
bentonize vào trong khu vực di tích.
Theo : vietnamplus.vn