Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, để
đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp nhất định phải đẩy
mạnh tự chủ cho các trường nghề, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp và
theo đúng xu hướng quốc tế.
|
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, để đổi
mới, nâng cao chất lượng GDNN nhất định phải đẩy mạnh tự chủ cho các
trường nghề, gắn kết chặt chẽ với DN và theo đúng xu hướng quốc tế. Ảnh:
VGP/Đình Nam
|
Phó Thủ tướng đánh giá cao những công việc đã được Bộ LĐTB&XH triển
khai ngay sau khi được giao quản lý Nhà nước về giáo dục nghề
nghiệp (GDNN) với quyết tâm thay đổi căn bản công tác đào tạo nghề,
trong đó có việc tổ chức hội nghị “Đổi mới, nâng cao chất lượng GDNN”
ngày hôm nay (16/1); bước đầu xây dựng đề án về đổi mới GDNN...
Lắng nghe ý kiến từ các hiệu trưởng
trường nghề, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp (DN), địa phương tại hội
nghị, Phó Thủ tướng nhấn mạnh quyết định việc chuyển chức năng quản lý
GDNN về Bộ LĐTB&XH phải theo hướng ổn định và thuận lợi hơn cho các
trường cao đẳng (CĐ), trung cấp.
Đặt câu hỏi làm thế nào để đổi
mới GDNN, đổi mới các trường CĐ và trung cấp, Phó Thủ tướng cho rằng,
không có cách nào khác là phải tự chủ.
Thực tế cho thấy, quá trình thực hiện tự
chủ đại học (ĐH) có rất nhiều khó khăn, sự lưỡng lự, lo lắng và cả lực
cản, nhưng với chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, các bộ chủ quản và các
trường, đến nay chúng ta đã có 17 trường ĐH và 3 trường CĐ tự chủ, đạt
được kết quả bước đầu rất tích cực, tốt hơn rất nhiều.
Phó Thủ tướng khẳng định, tự chủ là chủ
trương chung của giáo dục ĐH, GDNN và hiểu theo đúng nghĩa là tự quản,
đây là thuộc tính của giáo dục, nhất là giáo dục bậc cao. Ngân sách Nhà
nước không cắt ngay, nhưng sẽ đổi mới cơ chế phân bổ, không thể duy
trì tình trạng bao cấp cào bằng từ ngân sách Nhà nước. Trường CĐ tuyển
sinh vài chục sinh viên cũng nhận được ngân sách như trường tuyển được
cả nghìn sinh viên. Quan trọng hơn nữa là quyền tự quyết định, tự chịu
trách nhiệm về chuyên môn, mở ngành đào tạo, bộ máy tổ chức của các
trường.
“Chúng ta không thể để tình trạng có
những trường được đầu tư hàng chục tỷ đồng, xây cơ sở hoành tráng, hằng
năm vẫn nhận trợ cấp từ ngân sách Nhà nước mà không có người học, chỉ
tuyển được vài chục cháu”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng cho biết, khi đi thăm một
số trường CĐ, trung cấp nghề, ông được nghe về những băn khoăn, kiến
nghị từ chuyện đổi tên, đến quy định mở ngành, nghề đào tạo mới.
“Việc đổi tên là quyền của các trường,
hay đối với việc mở ngành, nghề đào tạo mới, cơ quan quản lý chỉ cần quy
định khung về cơ sở vật chất, giáo viên, thiết bị… còn thủ tục đăng ký,
giải quyết phải rất nhanh gọn. Tương tự như vậy, chúng ta không thể
giao nhiệm vụ cho trường, nhưng lại quyết định tất cả về bộ máy nhân sự.
Vấn đề này các đồng chí phải đổi rất mạnh”, Phó Thủ tướng nói và đề
nghị các trường, các bộ, các địa phương quán triệt tinh thần “hãy để cho
các trường tự chủ, tự tìm thấy cách sắp xếp tự nhiên, hợp lý nhất. Các
trường làm tốt có quyền đàm phán, liên kết, sáp nhập với những trường
không tốt để sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất đã đầu tư".
Như ý kiến của rất nhiều hiệu trưởng
trong hội nghị, Phó Thủ tướng cho rằng nếu “chìa khóa” đối với ĐH là
đẩy mạnh nghiên cứu, thì GDNN là phải gắn chặt với DN. Nhận thức
này phải thực hiện triệt để, thấm sâu vào tất cả các khâu trong GDNN, từ
tìm hiểu nhu cầu việc làm, định hướng nghề nghiệp, đến đào tạo, sử dụng
lao động.
Đơn cử như nhu cầu việc làm, có nhiều
nghề sẽ mất đi nhưng cũng hình thành những nghề mới, vì vậy các trường
nghề chỉ có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường lao động khi gắn kết
chặt chẽ với DN, để DN cũng trở thành chủ thể trong quá trình đào tạo.
“Chúng ta cần ủng hộ, tạo
điều kiện cho các trường nghề liên kết với DN, thậm chí có xưởng sản
xuất hoạt động ngay ở trong trường nhưng tuân thủ đầy đủ các quy định
của chính quyền địa phương về môi trường, công nghệ… Trong xếp hạng
ĐH cũng có tiêu chí là sự hài lòng của DN, người sử dụng lao động”, Phó
Thủ tướng nói.
|
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao đổi với các đại biểu dự hội nghị về việc đổi mới, nâng cao chất lượng GDNN. Ảnh: VGP/Đình Nam
|
Điểm thứ ba được Phó Thủ tướng nhấn mạnh với hội nghị là xu hướng quốc
tế hoá trong đào tạo nghề, bởi DN Việt Nam sản xuất hàng hóa không chỉ
cho thị trường Việt Nam, mà cả thị trường thế giới.
Dẫn chứng lại một thực tế đã được nhận
rõ trong giáo dục ĐH là việc thành lập nhiều ĐH ở các địa phương có thể
dẫn đến xu thế địa phương hóa thay vì quốc tế hóa ĐH, Phó Thủ tướng
cho rằng, cần thống nhất quan điểm chỉ cần trường ở gần nhà khi học ngắn
hạn hay vừa học vừa làm, còn học tập trung mấy năm ở bậc CĐ, ĐH không
nhất thiết cứ phải tại địa phương.
Hiện nay, hệ thống GDNN bước đầu đã theo
xu hướng quốc tế từ các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Khung cơ
cấu hệ thống giáo dục quốc dân (Quyết định 1981/QĐ-TTg), Khung trình độ
quốc gia (Quyết định 1982/QĐ-TTg), đến việc Bộ LĐTB&XH “nhập” các bộ
giáo trình đào tạo nghề từ các nước, xây dựng các nghề trọng điểm theo
chuẩn khu vực và quốc tế…
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ LĐTB&XH cần
triển khai rộng các chương trình, giáo trình quốc tế, đào tạo giáo
viên, đầu tư trang thiết bị…, tạo đà cho các trường tư
thục, trường trọng điểm tiếp tục triển khai công việc này. Cùng với đó
hỗ trợ, đẩy nhanh thành lập các trung tâm kiểm định chất lượng GDNN của
các hiệp hội.
“Quan trọng nhất là đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin, huy động nguồn lực từ các trường, các chuyên gia,
và cộng đồng thiết lập nên các kho học liệu mở cho tất cả các trường
tham khảo. Tôi ví dụ nghề điện tử, nhiều nước có giáo trình rất
tốt, sẵn sàng chuyển giao, và ngay trong nước cũng có những trường như
vậy. Bộ nên dựa vào một số trường nòng cốt xây dựng cơ sở học liệu mở
cho các trường tham khảo”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Trao đổi thêm với đại diện các trường
nghề về vấn đề nguồn tuyển, Phó Thủ tướng cho rằng, để thay đổi tâm lý
bằng cấp cũng như tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ” đòi hỏi cần phải có
sự đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo cả nước, phải sửa cả
luật và những văn bản liên quan. Tuy nhiên, kinh nghiệm từ nhiều nước
cho thấy, đào tạo liên thông có vai trò quan trọng để khắc phục tình
trạng học sinh lựa chọn học phổ thông rồi lên ĐH thay vì trung cấp, CĐ
nghề.
“Cơ hội học tiếp cho những người lựa
chọn học nghề phải cởi mở hơn. ĐH theo hướng thực hành, ứng dụng phải
song song với ĐH nghiên cứu. Các quyết định 1981, 1982 của Thủ tướng
Chính phủ đã quy định học sinh khi học hết THCS có thể vào trung cấp rồi
học liên thông lên cao, học tập suốt đời, nhưng chúng ta không thể ấn
định chỉ có 30% học sinh phổ thông học ĐH, còn lại phải học CĐ. Vì vậy,
để giải quyết vấn đề này thì ĐH phải liên kết chặt chẽ với CĐ, CĐ phải
gắn chặt với trung cấp”, Phó Thủ tướng nói và mong muốn các trường nghề,
các địa phương, các bộ, ngành bằng trách nhiệm của mình sẽ tạo ra những
đổi mới thực sự, nâng cao chất lượng GDNN trong thời gian tới.
Theo: baochinhphu.vn