Chia tay ánh đèn sân khấu khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp,
NSƯT Thúy Ngần đã chuyển sang giảng dạy, truyền tình yêu nghề cho thế
hệ trẻ tới với nghệ thuật chèo.
Nói về những khó khăn khi bước vào sân chơi mới này, nghệ sĩ Thúy Ngần
bộc bạch: “Thực ra hai cái sân chơi đối với cuộc đời mình, sân chơi nào
tôi cũng thích bởi mỗi sân chơi có một đặc điểm riêng. Nếu như trên sân
khấu tôi được hóa thân vào từng nhân vật, được sáng tạo trước khán giả
thì khi chuyển qua vai trò là một cô giáo mọi chuyện hoàn toàn khác, nó
khắc nghiệt hơn rất nhiều.
Tôi có thuật lợi là đã qua thực tế, có nhiều kinh nghiệm diễn xuất
trên sân khấu, nhưng trên giảng đường tôi cần nắm vững về lý luận để có
thể lý giải cho sinh viên. Đặc biệt với bộ môn nghệ thuật truyền thống
như chèo, sẽ rất nguy hiểm nếu người giảng dạy không nắm không chắc kiến
thức sẽ ảnh hưởng cả một thế hệ sinh viên - những người sau này sẽ giữ
lửa, làm sống bộ môn nghệ thuật truyền thống”.
Nghệ sĩ Thúy Ngần đã tự trau dồi kiến thức, lên thư viện trường Đại
học sân khấu điện ảnh tìm tất cả các tư liệu, những cuốn sách lý luận về
nghệ thuật chèo cổ. Chị luôn tâm niệm, mỗi vấn đề mình phải hiểu thật
chắc, để có thể vững vàng trả lời cho các em sinh viên, không ấp úng.
“Trong vai trò một cô giáo, các em sinh viên vào đây để học nghề lúc
nào tôi cũng nghĩ các em giống như con của mình, không những mình được
dạy mà còn được dỗ. Tôi muốn truyền hết những hạnh phúc, kinh nghiệp của
mình đã trải qua, phân tích cho học sinh để khiến các bạn ấy yêu thêm
nghề đã được chọn”, nữ nghệ sĩ bộc bạch.
“Nhiều em sinh viên trước khi thi vào đây, họ đơn giản nghĩ là thích
văn công, văn nghệ chứ chưa yêu. Nhưng sau bốn năm học nhiều em sinh
viên đã trưởng thành, họ còn tâm sự nếu kiếp sau được chọn nghề vẫn tiếp
tục chọn nghề nghệ sĩ, chọn nghệ thuật truyền thống. Đó thực sự là món
quà vô cùng quý giá đối với tôi, nhìn sự thành công của các em thì tôi
biết quyết định của mình đã đúng. Nghệ thuật chèo nói khó thì không đúng
bởi, nó chỉ khó với những người không có năng khiếu, nhưng với những ai
có tài năng, chỉ cần nắm cơ bản có thể thỏa sức sáng tạo. Tôi thực sự
nhìn thấy mình trong các em, nhớ lại những ngày tháng khi tôi biết “yêu”
chèo”, nghệ sĩ nói.
Nhiều trải nghiệm mà chỉ có trong môi trường sư phạm mới có được, nữ
nghệ sĩ kể lại: “Cứ thời gian rảnh là tôi lại cùng sinh viên đi trao
quà, biểu diễn ở vùng sâu vùng xa. Những chuyến đi mà cô trò nước mắt
vòng quanh bởi chứng kiến những đứa trẻ trên đỉnh Simacai co ro trong
gió lạnh, vậy mà khi có đoàn nghệ thuật lên, các bạn nhỏ nhiệt tình xách
nước cùng cô giáo rửa sân khấu, vốn là các bục chào cờ của trường. Giây
phút đó khiến tôi nhớ lại cảm giác của mình những tháng năm xưa, khi
còn
đang là diễn viên nhà hát đi diễn ở nông trường cao su cả tháng trời”.
NSƯT Thúy Ngần cũng tâm sự: “Các em học sinh tuy có ngô nghê một chút,
biểu diễn theo bản năng, nhưng chính nét hồn nhiên đó giúp tôi “học” ở
các em rất nhiều. Tôi thấy mình thực sự may mắn khi vừa được dạy, lại
được “học””. Chị có nói thêm, nghệ thuật chèo truyền thống rất chân
thực, nếu dùng kĩ xảo (diễn bằng ngoại hình, không có nội tâm) thì khán
giả sẽ không bao giờ chấp nhận. “Tôi luôn nhấn mạnh cho các em, nghệ
thuật chèo dùng chèo tả ý, trong chèo thiếu tính ước lệ không gọi là
chèo
nữa. Tôi đã vận dụng mấy chục năm kinh nghiệm là diễn viên, kết hợp
những lý luận trau dồi học để cho các học sinh có thể hiểu đúng, hiểu
sâu về môn nghệ thuật này”, nghệ sĩ Thúy Ngần nói.
Chị còn chia sẻ, có những em học sinh vào đây học nản lòng và tâm sự,
“cô ơi, con thấp, xấu thế này có được không, con chỉ có chất giọng có
được không. Tôi nói với em thế này, sân khấu chúng ta là bê cả xã hội
lên, em thấp đóng con sen, con ở, những người cao đóng hoàng hậu thứ
phi. Em có giọng hát trời phú là rất tốt. Trong sân khấu nhất thanh nhì
sắc, em cứ yên tâm, em “có bột sẽ gột nên hồ”. Nếu không em có thể
chuyển sang diễn hề, nữ đóng giả nam rất đáng yêu. Những lời khuyên chân
thành
đó đã giúp rất nhiều em sinh viên thành công và hiện nhiều bạn đang
làm diễn viên nổi tiếng ở các nhà hát địa phương”.
Khi đặt ra câu hỏi, thế hệ những nghệ sĩ “đại thụ” như chị đã qua rồi,
chị có lo lắng trước nguy cơ nghệ thuật chèo truyền thống bị mai một,
NSƯT Thúy Ngần khẳng định: “Thực sự trăn trở này đã theo chúng tôi đã
lâu lắm rồi, những nghệ sĩ như tôi luôn buồn khi một số khán giả đã thờ ơ
với bộ môn nghệ thuật truyền thống, thậm chí một số còn buông lời chế
giễu. Nhưng chúng tôi đều nghĩ họ chế giếu chúng tôi chính là chế giễu
họ, là người Việt Nam tại sao họ không yêu nghệ thuật truyền thống nước
mình.
Nhưng đó là suy nghĩ xưa, còn bây giờ tôi không lo mất, thế hệ trẻ rất
yêu chèo. Bộ giáo dục đã đưa những tác phẩm chèo kinh điển vào trong
văn học. Và sau đó, khi các em được truyền tải qua tác phẩm, các em được
xem biển diễn càng thấm, hiểu thêm về một xã hội ngày xưa. Tôi còn
nghĩ, chèo không thể mất đi được bởi những câu hát đã thành mô hình nhân
vật, câu chèo như đi vào đời sống nhân vật, chèo tuy cũ nhưng vẫn mới,
đầy ắp thông điệp xã hội. Đặc biệt, thế hệ trẻ bây giờ nhiều bạn có kiến
thức nền rất tốt về chèo, những tác phẩm chèo”.
|
NSƯT Thúy Ngần trong vai diễn để đời Xúy Vân
|
Nữ nghệ sĩ chia sẻ thêm về việc đưa chèo tới gần với cuộc sống hiện
đại. “Để chèo có thể đi vào đời sống hiện đại hơn chúng tôi đã dùng lời
hiện đại, phù hợp với hoàn cảnh, những vấn đề thời sự nhưng vận dụng
giai điệu chèo truyền thống để truyền tải thông điệp. Ví dụ, khi tôi ăn
mặc một bộ vest công sở, trong vai một bà giám đốc lớn, nếu nhìn vào bạn
sẽ thấy “rất kịch”, nhưng khi chúng tôi cất lời thoại bạn sẽ nhận ra đó
là giai điệu chèo”, nghệ sĩ Thúy Ngần nhấn mạnh.
Chèo truyền thống sẽ ngày càng phát triển bởi những nghệ sĩ như Thúy
Ngần sẽ luôn nuôi dưỡng, truyền tình yêu cho thế hệ trẻ thêm yêu, trân
trọng và phát triển những môn nghệ thuật truyền thống của đất nước.
Theo: nguoiduatin.vn