Mới đây, trong chuyến công tác tại Bắc Giang, chúng
tôi đã được các đồng nghiệp báo Bắc Giang đưa tới thăm chùa Bổ Đà - một
trong những ngôi chùa độc đáo của xứ Kinh Bắc xưa.
|
Lối vào chùa Bổ Đà như vào một ngôi làng cổ kính. |
|
Dãy tường trình cổ bằng đất bao quanh là một trong những nét độc đáo của chùa Bổ Đà. |
Lối vào chùa Bổ Đà đi qua những làng quê, đồng lúa mang đậm phong
cảnh của làng quê Bắc Bộ. Chùa toạ lạc trên ngọn núi Phượng Hoàng (Bổ Đà
Sơn), phía bắc dòng sông Cầu, hiện thuộc địa phận xã Tiên Sơn, huyện
Việt Yên. Người Bắc Giang có câu ca dao “Thứ nhất là chùa Đức La/ Thứ
nhì chùa Bổ, thứ ba chùa Tràng” chính là nói lên quy mô, giá trị của
chùa Bổ Đà chỉ xếp sau chùa Đức La, tức chùa Vĩnh Nghiêm mà thôi.
|
Các gian chùa nối liên hoàn với nhau. |
|
Những pho tượng Phật bằng gỗ mít được làm từ thời Lê. |
Theo giới thiệu của Đại đức Tự Tục Vinh, trụ trì chùa Bổ Đà thì chùa
Bổ Đà được xây dựng vào thời Lê (thế kỷ XVIII), còn có các tên gọi khác
là chùa Quán Âm. Truyền thuyết còn lưu tại chùa kể rằng xưa trong làng
có gia đình nghèo đói làm nghề bổ củi, tuổi già mà chưa có con trai. Một
hôm ông vác búa lên đây kiếm củi, thấy 1 gốc thông già, ông vung búa bổ
xuống, mỗi nhát lại niệm “Quan thế âm Phật”. Ông thu được 32 đồng tiền ở
gốc cây. Thấy lạ, ông khấn nếu được mụn con trai sẽ xây chùa để thờ
phụng. Sau quả linh ứng nên ông đã dựng chùa. Dân trong vùng gọi là chùa
ông Bổ, có gì kêu cầu đều linh ứng.
|
Vườn tháp cổ chùa Bổ Đà được coi là vườn tháp lớn nhất Việt Nam. |
|
Kiến trúc chùa Bổ Đà mang đậm kiến trúc truyền thống nhà làng quê Bắc Bộ. |
Cùng với chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà là một trong những trung tâm
Phật giáo lớn của dòng thiền phái Trúc Lâm, là một trong những nơi còn
giữ nguyên bản nét kiến trúc truyền thống Việt cổ. Toàn bộ chùa chính có
diện tích khoảng 51.784m2, trong đó khu nội tự chùa 13.000m2 gồm gần
100 gian kết nối liên hoàn. Hầu hết kết cấu cột kèo, vì mái, cửa… các
khu của chùa chính được làm bằng gỗ lim. Ngoài giá trị lịch sử gắn với
phái thiền Trúc Lâm, chùa Bổ Đà có những giá trị độc đáo không đâu có,
đó là chùa còn giữ được bộ kinh Phật gồm 4 tập sách kinh khắc trên 2.000
tấm gỗ thị (dài 50cm, rộng 25cm) cổ nhất Việt Nam; là ngôi chùa có vườn
tháp rộng nhất Việt Nam với gần 7.800m2 với gần 100 ngôi tháp lưu xá
lị, tro cốt của các vị tăng ni thuộc phái thiền Lâm Tế và nét độc đáo
ngay từ khi du khách đặt chân đến chùa đó là hệ thống tường bao trình
bằng đất dày 2m, cao hơn 2m bao quanh chùa. Theo Đại đức Tạ Tục Vinh, có
bức tường độc đáo này vì xưa chùa nằm giữa vùng sơn cước, các nhà sư
phải xây tường cao để chống thú dữ.
Đến thăm chùa Bổ Đà, đi bên những dãy tường trình đất, dưới bóng mát
của rặng tre, du khách không chỉ được vãn cảnh đẹp, được hoà vào với
thiên nhiên mà còn có thể nghiên cứu, tìm hiểu về những giá trị lịch sử,
kiến trúc, mỹ thuật Phật giáo có giá trị về mặt lịch sử, văn hoá hiếm
thấy ở những ngôi chùa khác.
Theo infonet.vn