So với các xã, thị trấn, Chuyên Mỹ là một trong những
xã giàu của huyện Phú Xuyên. Cả xã hiện có trên 60% số hộ thuộc diện khá giả;
số hộ nghèo chỉ còn 5,1%. Thế nhưng một nghịch lý đang diễn ra ở đây là dân rất
giàu nhưng đời sống sinh hoạt vẫn khổ, bởi lẽ nhiều năm nay họ phải đối mặt với
ô nhiễm môi trường cả về không khí và nguồn nước.
Xã nghề Chuyên Mỹ - xã ô
nhiễm. Chuyên MỸ từ lâu nổi tiếng là xã nghề truyền thống khảm trai. Xã có 7 làng thì
cả 7 làng được công nhận làng nghề khảm trai, sơn mài, chế biến nguyên liệu
khảm... Chủ tịch UBND xã Nguyễn Đức Lư cho biết, hiện có gần 80% số hộ làm nghề
tiểu thủ công nghiệp (TTCN), kinh doanh, dịch vụ với thu nhập cao (bình quân 30
triệu đồng/năm/lao động làm nghề). Nghề TTCN phát triển, đời sống người dân
ngày càng được nâng lên. Tuy nhiên, cũng chính sự phát triển của nghề TTCN đã
làm cho môi trường nơi đây ô nhiễm nghiêm trọng. Toàn bộ lượng nước thải, khí
thải, bụi từ sản xuất được xả thẳng ra môi trường. Không chỉ sống chung với ô
nhiễm do làng nghề gây ra, gần 10 nghìn nhân khẩu trong xã đã và đang phải hứng
chịu ô nhiễm do dòng sông Nhuệ chảy dọc xã với chiều dài gần 7km gây nên.
Đến thôn Thượng, thôn có 80% hộ dân làm nguyên liệu khảm trai, chúng tôi không
khỏi băn khoăn khi chứng kiến cảnh ô nhiễm bụi, tiếng ồn, nước thải. Tiếng xoèn
xoẹt từ hàng trăm máy cắt, máy mài trai phát ra từ các cơ sở sản xuất làm inh
tai, nhức óc. Hệ thống kênh thoát nước của thôn đều trắng nước thải và chất
thải. Để sản phẩm khảm trai bóng hơn, màu sắc đẹp hơn, người ta phải ngâm trai
trong một số hóa chất đặc biệt. Dùng xong, nước hóa chất được đổ trực tiếp ra
sông. "Chúng tôi cũng biết làm như vậy là có hại nhưng không còn cách nào,
đành chấp nhận sống chung với ô nhiễm. Hầu hết các hộ làm nghề đã căng bạt để
hạn chế lượng bụi phát tán ra môi trường nhưng vẫn không chắn được bao nhiêu.
Mỗi ngày, một máy cắt trai thải ra khoảng 4-5m3 nước thải" - ông Vũ Văn Tiêu,
chủ hộ sản xuất nguyên liệu khảm tại thôn Thượng cho biết. Tại khu sản xuất của
gia đình ông Tiêu, toàn bộ cây cối xung quanh, mái nhà, sân... đều phủ một lớp
bụi trai trắng xóa, chất thải sản xuất chất thành từng đống.
Các thôn khác cũng ô nhiễm không kém. Ông Nguyễn Đức Lư cho biết, ở các thôn
làm nghề sản xuất đồ gỗ, sơn mài, các hộ còn sử dụng sơn, dầu bóng nên hằng
ngày thải ra môi trường lượng khí thải độc lớn, đó là chưa kể lượng bụi gỗ độc
(chủ yếu là gỗ lim, gỗ trắc) từ các cơ sở sản xuất đồ gỗ trên địa bàn thải ra.
Trong khi ô nhiễm môi trường bủa vây tứ bề thì người dân nơi đây vẫn chưa có
nước sạch để sử dụng. Theo UBND xã, 100% số hộ trong xã đã sử dụng giếng khoan
sâu từ 20-50m. Toàn bộ nước giếng khoan khi bơm lên đều có màu trắng đục, mùi
tanh, vị mặn. Qua kiểm định chất lượng nước hằng năm, nước giếng khoan tại đây
đều nhiễm asen ở mức cao khiến người dân rất lo lắng.
Sống chung với ô nhiễm, số người mắc các bệnh tiêu hóa, hô hấp tăng lên từng
năm. Thống kê của Trạm y tế xã cho thấy, mỗi tháng có khoảng 300 người tới khám
bệnh. Loại bệnh chủ yếu mà người dân Chuyên Mỹ mắc là nhiễm khuẩn đường hô hấp,
đường ruột, bệnh phụ khoa, ký sinh trùng đường ruột… Theo nhận định của Trạm y
tế xã, nguyên nhân khiến số người mắc bệnh tăng là do môi trường không khí ô
nhiễm nặng và ảnh hưởng ô nhiễm môi trường nước sông Nhuệ.
Nhằm hạn chế tối đa ô nhiễm do sản xuất làng nghề gây ra, thời gian qua xã
Chuyên Mỹ đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân
về bảo vệ môi trường; tổ chức thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt, chất thải
làng nghề ra khu xử lý tập trung. Xã cũng đang triển khai quy hoạch Cụm công
nghiệp làng nghề quy mô 30ha để quy tụ tất cả các cơ sở sản xuất nhằm hạn chế ô
nhiễm. Mong mỏi lớn nhất của người dân Chuyên Mỹ bây giờ đó là Chính phủ, TP Hà
Nội sớm có kế hoạch cải tạo, làm sống lại dòng sông Nhuệ để người dân không
phải chịu đựng cảnh ô nhiễm do sông này gây nên; đầu tư xây dựng cho xã một
trạm cấp nước sạch tập trung. Có như vậy, người dân Chuyên Mỹ mới có thể thoát
khỏi cảnh giàu nhưng vẫn khổ như hiện nay.
Theo HNM