75 năm tuổi đời, 49 năm tuổi nghề, họa sĩ Trần Nguyên Đán đã tạo ra rất
nhiều những tác phẩm tranh khắc gỗ vừa mang đậm màu sắc cá nhân nhưng
vẫn thấm đẫm hồn dân tộc và phảng phất những nét của những dòng tranh
dân gian truyền thống.
Cùng với sự phát triển của xã hội, những luồng giao thoa văn hóa những
kỹ thuật vẽ tranh mới cũng được truyền bá rộng rãi và được nhiều họa sĩ
lựa chọn, những dòng tranh “tân kỳ” cũng đã có thể tạo ra một số hiệu
ứng. Hoàn toàn chỉ đi theo một con đường là chọn tranh khắc gỗ trong
suýt soát nửa thế kỷ sáng tác họa sĩ Trần Nguyên Đán đã tạo ra được
những tác phẩm và định hình những phong cách riêng cho mình.
Họa sĩ Trần Nguyên Đán
Trong gần nửa thế kỷ, họa sĩ Trần Nguyên Đán đã khắc hàng trăm ván gỗ
và in hàng ngàn bản trên giấy dó, lụa, vải mộc hay toan… Những tác phẩm
của ông là tổng hòa của tạo hình dân gian tươi vui, hồn nhiên và kỹ
thuật khắc in từ đầu thể kỷ 20.
Lễ cắt băng khai mạc tại triển lãm
Chiều tối ngày 21/3, triển lãm tranh “Nét khắc từ truyền thống đến
hiện đại” của họa sĩ Trần Nguyên Đán đã được khai mạc tại bảo tàng Mỹ
thuật Hà Nội đây cũng là dịp đánh dấu sự nghiệp hội họa ở tuổi 75 của
ông.
Tác phẩm “Quan họ sân đình làng”- tranh in trên vải
Triển lãm bao gồm 100 tác phẩm đặc sắc của họa sĩ Trần Nguyên Đán được
tạo ra trong thời gian từ 1967 – 2015 với những chủ đề như tranh phong
cảnh, những hình ảnh lao động, sản xuất hay những hoạt động văn hóa đặc
trưng của nhiều vùng miền… Ngắm nhìn những bức tranh thuộc nhiều đề tài
được in trên các loại chất liệu, cách phối màu tinh tế hay những mộc bản
tại triển lãm cũng có thể thấy sự nghiêm túc, cần mẫn của Trần Nguyên
Đán trong việc tạo ra từng tác phẩm.
Trong buổi khai mạc, người xem đã đều đã bị thu hút bởi các tác phẩm
của họa sĩ Trần Nguyên Đán. Ngắm nhìn mỗi tác phẩm của tại triển lãm,
người xem đều thấy thấp thoáng trong đó những màu sắc của những dòng
tranh dân gian như Hàng Trống, Đông Hồ, Làng Sình… nhưng vẫn mang đậm
màu sắc riêng của ông. Tạo ra những bản khắc, in tranh vốn đã không dễ
nhưng việc khó nhất là đưa cái hồn, màu sắc riêng của mình vào từng tác
phẩm thì Trần Nguyên Đán đã làm được vô cùng xuất sắc.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Hòa nhận xét: “Họa sĩ Trần Nguyên Đán là một
gương mặt đặc biệt trong làng Mỹ thuật Việt Nam bởi ông chuyên tâm gần
như triệt để vào một chất liệu duy nhất: tranh khắc gỗ. Cả một đời nghệ
thuật, kể từ bước đầu khắc gỗ năm 1966- thuở còn sinh viên- đến nay
(2016) đúng nửa thế kỷ trôi qua, mặc những ai ai “thử sức” hay “mở rộng”
ra các chất liệu khác, ông chỉ chuyên chú đến mức đắm say vào tranh
khắc gỗ mà thôi. Tất nhiên, vì từng theo học mỹ thuật nghiêm chỉnh nên
ông cũng đã từng vẽ lụa, tranh cổ động, bột màu, màu nước… nhưng đó chỉ
là những khoảnh khắc hiếm hoi một thời… (…) Trong khi đa số các thể loại
hội họa và đồ họa nước ta có xuất xứ phương Tây và mới chỉ được định
hình từ đầu thế kỷ XX thì tranh khắc gỗ có truyền thống lâu đời với các
dòng tranh dân gian nổi tiếng như Đông Hồ, Hàng Trống… từ ba- bốn trăm
năm nay, thậm chí có thể còn xa xưa hơn nếu kể đến tranh minh họa mộc
bản Phật giáo và tranh bùa chú Đạo giáo. (…) Với rất nhiều giải thưởng
đã giành được, Trần Nguyên Đán có quyền tự hào là một trong số không
nhiều họa sĩ đồ họa tiêu biểu của Mỹ thuật Việt Nam suốt từ nửa cuối thế
kỷ XX sang đầu thế kỷ XXI. Tranh ông đáng chú ý ở chỗ: bao giờ cũng nổi
bật tinh thần dân tộc Việt từ bố cục, mảng đậm nhạt đến đường nét, màu
sắc… thậm chí cả cái duyên dáng làm điệu cũng có hồn dân tộc”.
Nhà sưu tập Nguyễn Thị Thu Hòa cho biết, bà cảm thấy tự hào khi đã sưu
tập được hơn 100 tác phẩm của họa sĩ Trần Nguyên Đán. “Đây là họa sĩ có
nhiều tác phẩm như cây cầu nối truyền thống với hiện đại”, bà Thu Hòa
nói. “Đây là họa sĩ đầu tiên tôi sưu tập được tác phẩm một cách hệ
thống, từ những tác phẩm đầu tay khi họa sĩ còn ngồi trên ghế nhà trường
cho tới những sáng tác gần đây của ông”.
Nhà sưu tập Nguyễn Thị Thu Hòa mong muốn sẽ có thêm nhiều những
người sưu tập đi theo từng họa sĩ và hình thành những bộ sưu tập trọn
đời. Bởi ở Việt Nam, nhiều họa sĩ hiện nay không muốn hoặc không có điều
kiện để giữ lại những tác phẩm làm nên dấu ấn, thương hiệu, và phong
cách của mình. Do vậy, rất cần thêm các nhà sưu tập để gìn giữ những di
sản hội họa, qua đó có thể giới thiệu tới công chúng những gương mặt ấn
tượng với những tác phẩm giàu giá trị, giàu tính nhân văn.
Theo songmoi.vn