Xã Kiền Bái, huyện Thủy Nguyên được coi là địa phương duy nhất còn lưu giữ được nghề làm hương bài truyền thống của TP Hải Phòng. Tuy nhiên, khác với những năm trước, năm nay dù Tết cận kề nhưng chỉ còn vài gia đình còn tất bật với những đơn hàng cuối năm. Nhìn cảnh này không ít người ngậm ngùi cho những tháng ngày huy hoàng, sôi động trước đó.

Dù vậy ngay từ khi đặt chân vào đầu thôn 7, xã Kiền Bái mùi thơm đặc trưng của hương bài đã tỏa khắp các con đường làng. Dù còn rất ít hộ gia đình làm nghề hương bài truyền thống nhưng cái nghề đã gắn bó bao nhiêu đời nay tại đây vẫn được người dân lưu giữ và bảo tồn.

Để có nguyên liệu làm hương bài cổ truyền, người dân địa phương phải nhập rễ cây hương bài từ huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh

Rễ cây hương bài sau khi được đưa vào máy đánh tơi sẽ được đem ra phơi khô

Thời tiết nắng là thời điểm thích hợp để phơi khô rễ cây hương bài - một trong nguyên liệu quan trọng để làm nên sản phẩm hương truyền thống ngày Tết nổi tiếng ở xã Kiền Bái, huyện Thủy Nguyên

Công đoạn làm hương bài còn đòi hỏi sự cẩn thận từ việc phơi chân hương

Sau khi rễ hương bài được phơi khô sẽ được đưa vào máy nghiền thành bột mịn rồi trộn lẫn với quế, mộc hương… tạo thành bột hương hoàn chỉnh

Các nguyên liệu được sàng lọc kỹ càng để thành bột mịn, pha trộn với nhau theo tỉ lệ nhất định để tạo nên hương thơm đặc trưng

Tăm (chân hương) được phủ qua 1 - 2 lớp chất dẫn cháy (gồm bột bã mía và than)

Làm hương cuộn truyền thống không khó nhưng đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ để lớp giấy cuộn không bị rách, bó chặt lớp bột bài bên trong

Những cây hương cuộn truyền thống đều tăm tắp dưới tay người thợ lành nghề làng hương Kiền Bái

Đóng gói là công đoạn cuối cùng khi hương cuộn truyền thốngđòi hỏi sự khéo tay của người thợ

Ngoài hương cuộn truyền thống không thể thiếu trên ban thờ mỗi gia đình trong dịp Tết, làng hương Kiền Bái còn nổi tiếng với sản phẩm hương nhúng

Hương nhúng cũng làm từ nguyên liệu như hương cuộn truyền thống nhưng chân hương sau khi nhúng nước, quét keo, được vỗ nhiều lần bột bài sau đó phơi khô trước khi đóng gói

Với việc cạnh tranh của nhiều cơ sở sản xuất hương công nghiệp, nghề làm hương cuộn truyền thống, hương nhúng ở Kiền Bái đang gặp nhiều khó khăn do đầu ra và giá cả thấp

Vì thế, khác với nhiều năm trước, năm nay dù đã cận Tết nhưng cả làng cũng chỉ lác đác một vài hộ gia đình còn tất bật với việc chuẩn bị hàng để kịp bán Tết. Ngoài việc tiêu thụ tại địa phương, hương làng Kiền Bái còn được bán sang tỉnh Quảng Ninh và nhiều tỉnh thành lân cận