Làng rèn Phúc Sen (Quảng Uyên, Cao Bằng) đã tồn tại hằng trăm năm,
tạo nên một thương hiệu chế tác sản phẩm sắt chắc chắn, sắc bén hiếm nơi
nào có được. Thế nhưng hiện nay, một bộ phận người dân đang bày bán đủ
loại sản phẩm kém chất lượng, xuất xứ trôi nổi đe dọa đến danh tiếng của
làng nghề.
Nằm
trên cung đường lữ hành nối liền TP Cao Bằng với thác Bản Giốc, có bản
du lịch cộng đồng Pác Rằng, Phúc Sen đã tận dụng được lợi thế để trở
thành điểm đến hấp dẫn của du khách tứ phương. Hằng ngày, có rất nhiều
đoàn khách du lịch từ trong và ngoài nước dừng chân chiêm ngưỡng kỹ năng
rèn điêu luyện của người dân cũng như lựa chọn sản phẩm chuẩn tác bởi
nghệ nhân rèn Phúc Sen. Ông Peter, đến từ Thụy Điển nói: “Tôi rất thích
và đã mua một con dao rèn ở đây. Nó thật đặc biệt bởi sản phẩm của nghệ
nhân nào đều được khắc tên tỉ mỉ ở trên. Hoàn toàn làm bằng thủ công và
thật khó để tìm thấy ở nơi khác”.
Rõ ràng, với sự thích thú đó, du
khách sẵn sàng bỏ số tiền rất cao để mua một sản phẩm được chế tác tinh
xảo thủ công và đúng với thương hiệu rèn Phúc Sen. Thế nhưng, không
hiểu vì sao, một bộ phận người dân đang có lều quán bày bán ven đường
hiện nay lại bày bán, trà trộn dao xuất xứ từ Trung Quốc với mức giá rẻ
hơn từ 3-4 lần. Một tiều thương nói: “Do nhu cầu của khách nên chúng tôi
bày bán cả hai loại dao. Ai đến mua đều nói rõ với họ”.
Tuy
nhiên, sự thật là với “mắt thường” của du khách thì không thể phân biệt
được đâu là dao Trung Quốc, đâu là dao rèn từ Phúc Sen. Phải quan sát kỹ
mới nhận ra dao kém chất lượng có bề mặt mỏng hơn rất nhiều, chất liệu
thép cũng không chắc chắn như dao rèn của Phúc Sen. Ông Sành Văn Vấn,
một thợ rèn lâu năm khẳng định: “Dao của chúng tôi rèn ra bảo đảm dùng
hai năm mới phải mài lại. Dao Trung Quốc thì vừa dùng có thể đã hỏng
luôn. Không thể bán loại dao đó tại Phúc Sen được”.
Trưởng Ban mặt
trận dân cư xóm Pác Rằng Lương Văn Vĩnh bức xúc nói: “Nhiều mặt hàng
của Phúc Sen giờ không bán được vì đồ Trung Quốc rẻ hơn, mẫu mã đa dạng
hơn. Điều này ảnh hưởng lớn đến thương hiệu mà chúng tôi gây dựng suốt
hằng trăm năm qua”.
Quả thật, nghịch lý là khi nghệ nhân làm ra
sản phẩm thật lại không bán được cho du khách, trong khi thương lái dễ
dàng kiếm lời bởi những sản phẩm kém chất lượng.
Sản phẩm được chế tác tinh xảo thủ công bởi kỹ năng rèn điêu luyện của người dân Phúc Sen.
Theo
quan sát của chúng tôi, không ít các quầy hàng bày bán dao và nông cụ
bằng sắt ở dọc quốc lộ 3 đoạn qua xã Phúc Sen có chủ là người nơi khác
đến. Tuy nhiên, việc người dân bản địa giờ đây vì sức ép của lợi nhuận
và cạnh tranh đã phải nhập hàng kém chất lượng thực sự là một điều đáng
cảnh báo đối với thương hiệu rèn Phúc Sen.
Ông Long Văn Chiến, chủ
thương hiệu Long Chiến đã được đăng ký bản quyền nói: “Chúng tôi chỉ
còn cách đi vận động và nhắc nhở bà con đừng vì lợi nhuận trước mắt mà
bỏ quên chất lượng thương hiệu”.
Chủ tịch UBND xã Phúc Sen Nông
Thị Dung khẳng định: “Trước mắt, xã yêu cầu người dân phải nghiêm túc
phân biệt chủng loại sản phẩm để du khách hiểu rõ. Sau đó, dần đòi hỏi
các cửa hàng không bày bán sản phẩm kém chất lượng và chuyên tâm gìn
giữ, phát triển thương hiệu rèn Phúc Sen”.
Thiết nghĩ, việc để
tình trạng bán dao, nông cụ sắt xuất xứ kém chất lượng tại địa phận Phúc
Sen tồn tại trong suốt thời gian qua có lỗi một phần của cấp chính
quyền. Tuy nhiên, người dân phải có bản lĩnh trước sức ép của lợi nhuận,
không chạy theo lợi ích trước mắt. Muốn vậy, cả lãnh đạo xã Phúc Sen
lẫn người dân đều phải đồng lòng, xây dựng chiến lược lâu dài để duy trì
và phát triền bền vững nghề rèn. Trong đó, khâu bảo vệ thương hiệu, đòi
hỏi quyết liệt về chất lượng, quản lý chặt chẽ tiểu thương buôn bán
phải được đặt lên hàng đầu. Nếu không nhanh chóng thực hiện để củng cố
lại niềm tin nơi khách hàng, chắc chắn thương hiệu rèn Phúc Sen sẽ bị đe
dọa trong tương lai gần.
Theo: nhandan.org.vn