Thanh
Hà (huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) là xã có nghề thêu ren truyền thống
từ lâu đời. Những năm gần đây, các làng nghề thêu ren ở xã được duy trì
và phát triển ở tất cả các thôn, xóm. Phát triển các làng nghề thêu ren
là một thế mạnh thực sự để xã tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa
nông thôn. Các làng nghề đã từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn của
xã, góp phần quan trọng trong việc giải quyết việc làm, tăng thu nhập và
nâng cao mức sống người dân địa phương. Một số làng nghề thêu ren từ
lâu đã trở nên nổi tiếng cả trong và ngoài tỉnh như: làng nghề thêu ren
An Hoà, Hoà Ngãi... Sản phẩm thêu ren của những làng nghề này đã có mặt ở
nhiều nước trên thế giới.
Người thợ thuê ren ở Thanh Hà
Trải
qua các thời kỳ chuyển đổi cơ chế, làng thêu ren Thanh Hà đã trải qua
bao trăn trở tìm cho mình hướng đi để tồn tại và phát triển. Công cụ,
thiết bị của làng nghề thêu ren rất giản đơn. Các công đoạn của nghề
thêu ren là: chuẩn bị nguyên liệu, tạo mẫu, pha và in màu, thêu, giặt
là, kiểm tra đóng gói và cuối cùng là tiêu thụ. Các công đoạn trên hiện
nay đều thực hiện bằng lao động thủ công.
Để phát triển làng nghề,
người Thanh Hà đã đầu tư cho việc tiếp thị như: tham gia các hội chợ
triển lãm trong nước và quốc tế, tham gia các hiệp hội để tiếp cận thông
tin, không ngừng nâng cao chất lượng hàng, cải tiến mẫu mã, đáp ứng yêu
cầu của thị trường khó tính. Ở Thanh Hà, hiện nay, hầu hết các hộ đều
làm vệ tinh cho các doanh nghiệp.
Làng thêu Thanh Hà không gặp khó
khăn về nguồn nguyên liệu. Vải, chỉ thêu có rất sẵn trên thị trường.
Tuy nhiên, họ lại gặp khó khăn về vốn. Đó là vốn để mua nguyên liệu và
vốn tồn đọng trong quá trình lưu thông. Hiện ở Thanh Hà, nguồn vốn tự có
là chủ yếu. Vốn vay thì chỉ có nguồn vốn ngắn hạn, vốn trung hạn và dài
hạn còn chưa được sự quan tâm của ngân hàng đối với làng nghề.
Những
người thợ có tay nghề cao bình quân thu nhập đạt
1.200.000-2.000.000đ/tháng, thợ tay nghề thấp đạt 400.000 -
500.000đ/tháng. Như vậy, một hộ có 2 lao động chính, 2 lao động phụ tay
nghề trung bình và khá, một tháng thu nhập từ 1.000.000 – 2.000.000 đ và
một năm đạt trên dưới 20 triệu đồng.
Những người thợ ở Thanh Hà
mong muốn Nhà nước có chính sách cho vay vốn ưu đãi đối với làng nghề,
hỗ trợ đầu tư chi phí cho đào tạo thợ thêu; mong muốn các cơ quan chức
năng như: Sở Công thương, Sở Khoa học - Công nghệ, Sở Kế hoạch - Đầu tư…
giúp đỡ trong việc tìm kiếm thị trường thêu ở nước ngoài và có biện
pháp hạn chế sự ép giá của các đơn vị trung gian xuất khẩu mặt hàng này.
Dù
đã có những chương trình hỗ trợ lãi suất vay vốn đổi mới công nghệ, mở
rộng sản xuất, công tác đào tạo nghề đã được chú trọng, có tổ chức
truyền nghề, dạy nâng cao tay nghề, nhưng nhìn chung sự phát triển các
làng nghề thêu ren ở Thanh Hà thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế: làng
nghề phát triển vẫn mang tính tự phát, chưa có định hướng phát triển rõ
ràng; các sơ sở làng nghề qui mô nhỏ… Ngoài ra, việc đăng ký thương
hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm chưa được thực hiện triệt để và việc
khai thác tiềm năng du lịch làng nghề chưa được đẩy mạnh; thị trường
tiêu thụ sản phẩm không ổn định.
Trong thời gian tới, việc phát
triển các làng nghề thêu ren cần được ưu tiên nhằm phát huy những lợi
thế, tiềm năng của địa phương về một ngành nghề tiểu thủ công nghiệp
truyền thống, từ đó thúc đẩy các làng nghề thêu ren phát triển bền vững,
lâu dài, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn địa phương. Đây
chính là một yêu cầu tất yếu, là mối quan tâm của các cấp, ngành xã
Thanh Hà nói riêng và huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam nói chung.