Vốn là làng nghề sầm uất, thu hút đông đảo người lao động, sản phẩm
được chào hàng tại thị trường trong và ngoài nước, thế mà hiện nay nghề
dệt truyền thống thôn Đình Cả, xã Nội Duệ (Tiên Du, Bắc Ninh) đang đứng
trước nguy cơ mai một.
Vào
thời điểm hiện nay, về thôn Đình Cả, xã Nội Duệ, du khách thật khó tìm
thấy một khung dệt cửi. Khắp hai bên đường làng, đâu đâu cũng thấy ngổn
ngang sắt vữa, vật liệu xây dựng. Bà Nguyễn Thị Nam, một hộ dân từng làm
nghề dệt cho biết: “Bây giờ làm gì có nghề dệt nữa mà xem. May ra cả
làng còn 1 đến 2 hộ là còn tâm huyết theo nghề, số còn lại đã bán hết
khung cửi, hoặc xếp trong góc nhà. Hầu hết các xưởng dệt đều được chủ
nhà ngăn vách chuyển sang cho thuê trọ cả rồi”.
Gia
đình bà Nguyễn Thị Ngừng - cơ sở dệt cuối cùng ở Đình Cả, xót xa tâm
sự: Nghề dệt vốn là nghề cha truyền con nối. Những năm đầu thập niên
2000 là thời hoàng kim. Ngày đó, xưởng dệt của gia đình tôi có tới 10
chiếc máy dệt, với 25 công nhân, ngày đêm hoạt động. Thu nhập của công
nhân dệt luôn ổn định ở mức 3 đến 4 triệu đồng/người/tháng. Nhờ nghề dệt
phát triển mà diện tích trồng dâu, nuôi tằm không chỉ ở địa phương, mà
các xã lân cận cũng phát triển mạnh. Ở Tam Giang, Bắc Ninh thành lập cả
một trung tâm trồng dâu và ươm tơ. Hằng tháng, chúng tôi đến Tổng công
ty dâu tằm Bắc Ninh nhận tơ về, rồi phân phát cho các hộ dân trong làng.
Cả làng chia làm 12 đội sản xuất, với hơn 100 khung dệt. Đi đến đâu
cũng nghe thấy tiếng thoi đưa lách cách, tiếng máy dệt chạy ầm ầm cả
ngày lẫn đêm. Từ trẻ con đến người già, ai cũng có việc để làm. Người
thì quay tơ thành ống, người thì nối sợi mành, sợi mốt và xe sợi. Có
việc làm và thu nhập, người dân nhiều khi bỏ bê cả việc đồng áng. Thời
điểm bấy giờ, uy tín về tơ dệt của làng Đình Cả đã lan xa. Khách hàng
khắp nơi tìm đến mua hàng. Một số hộ trong làng đã mạnh dạn mở các gian
hàng ở nước bạn Lào và Thái Lan. Trong làng cũng xuất hiện tới 46 đại lý
lớn, chuyên đi gom hàng và xuất khẩu sang nước bạn. Nhiều hộ làm nghề
dệt còn thuê cả nhân công lao động ở Hải Dương về làm cho xưởng của
mình. Thế mà bây giờ im ắng quá, nghĩ mà nẫu cả ruột.
 |
|
Gia đình bà Nguyễn Thị Ngừng vẫn quyết giữ nghề và mong ngày nghề dệt của làng sẽ được khôi phục.
|
Theo
ông Nguyễn Đức Ngọc, Trưởng thôn Đình Cả: “Nếu như năm 2008, trong làng
vẫn còn khoảng 30 khung dệt, đến năm 2010 giảm xuống còn khoảng 10
khung dệt, nhưng từ năm 2012 đến nay nghề dệt gần như biến mất. Chỉ còn 1
đến 2 hộ tâm huyết với nghề, nhưng cũng chuyển sang dệt bằng máy. Ngay
như gia đình tôi, trước cũng làm nghề dệt, nhưng giờ thì chuyển sang làm
nghề khác rồi. Khung cửi xếp dưới bếp”.
Ông
Nguyễn Hoàng Cúc, Phó chủ tịch UBND xã Nội Duệ, người gắn bó nhiều năm
với làng nghề Đình Cả cho biết: Cái khó nhất của nghề dệt Đình Cả là
không có thị trường tiêu thụ sản phẩm. Nghề dệt vốn dĩ thu nhập đã thấp,
hàng hóa làm ra không tiêu thụ được, trong khi đầu tư ban đầu đâu phải
nhỏ. Thế là các chủ xưởng dệt đóng cửa. Công nhân làm nghề dệt trung
bình thu nhập chỉ dăm ba chục nghìn đồng/ngày, thu nhập quá thấp nên họ
cũng bỏ nghề”.
Ông
Nguyễn Hoàng Cúc cho biết thêm: “Từ khi khu công nghiệp mở tại địa bàn
xã và tuyển dụng lao động vào làm với mức lương ổn định, công nhân dệt
thi nhau bỏ nghề “đầu quân” cho khu công nghiệp. Thế là nhà xưởng dệt
năm xưa giờ đây đã được các hộ dân cải tạo làm nhà trọ. Những cánh đồng
trồng dâu cứ bị thu hẹp dần, nghề nuôi tằm cũng mất...”.
Một
trong những nguyên nhân nữa khiến nghề dệt ở làng Đình Cả bị mai một là
sự chiếm lĩnh thị trường của các sản phẩm tơ dệt từ Trung Quốc. Làng
nghề Đình Cả nổi tiếng là vậy, nhưng một số hộ dân vì lợi nhuận vẫn “vô
tư” nhập hàng Trung Quốc với giá rất thấp về bày bán.
Nghề
dệt ở Đình Cả đang đứng trước nguy cơ thất truyền. Rất mong các cấp
chính quyền của huyện Tiên Du và tỉnh Bắc Ninh, sớm có giải pháp đồng bộ
giúp người dân làng Đình Cả nói riêng và xã Nội Duệ nói chung khôi phục
lại nghề truyền thống của quê hương.
Theo: Quân đội nhân dân