Đây là một trong những hoạt động văn hóa nổi bật nằm trong chuỗi sự kiện “Ngày hội non sông thống nhất” (từ ngày 29/4 - 3/5) do Ban Quản lý Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam phối hợp với nhiều sở, ngành địa phương tổ chức.
Tết ăn mừng chiến thắng mùng 1/7 của người Nùng Dín được tái hiện bởi chính các đồng bào Nùng ở huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai, do Bảo tàng tỉnh Lào Cai, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai triển khai. Theo Ban tổ chức, ở Lào Cai người Nùng cư trú tại 4 huyện: Mường Khương, Si Ma Cai, Bắc Hà và Bảo Thắng, họ tự gọi tên cho mình là Nùng Dín.
Đồng bào Nùng Dín ở Lào Cai tái hiện Tết ăn mừng chiến thắng.
Tên gọi về nhóm Nùng Dín ở Lào Cai liên quan đến lịch sử di cư tộc người trong quá khứ. Xa xưa, người Nùng bị tấn công và truy đuổi. Họ đi xuyên rừng, xuyên núi, xuyên qua những cánh rừng chuối, đi đến đâu họ phát chuối đến đấy để lấy lối đi và chui vào các hang đá ẩn nấp. Khi đến khu vực sông Chảy, kẻ thù truy đuổi thấy các khu rừng chuối mầm chồi mọc cao, cho rằng người Nùng đã trốn xa, nên rút quân về. Ngày 1/7, người Nùng lập đàn thờ, tổ chức cúng tạ ơn trời đất và rừng chuối che chở để họ được thoát nạn.
Tham gia lễ tái hiện Tết mừng chiến thắng của người Nùng Dín, du khách thập phương không chỉ có dịp tìm hiểu, hòa mình vào các nghi lễ ngày Tết của đồng bào, mà còn có dịp thưởng thức ẩm thực truyền thống, xem hát đối đáp, hát mời rượu, hát si, hát lượn, tham gia các trò chơi dân gian. Những trò chơi truyền thống như kéo co, đẩy gậy, đánh én, ném còn, múa ngựa giấy… thu hút nhiều lứa tuổi tham gia, góp phần tạo nên bầu không khí vui tươi độc đáo trong ngày lễ tết.
Khách đến Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam đã có dịp tìm nghề thủ công truyền thống độc đáo, tìm hiểu quy trình làm nên một bộ trang phục của đồng bào Nùng.
Theo chia sẻ của các nghệ nhân, nghề thủ công truyền thống như làm tranh cắt giấy, làm trang phục của người Nùng Dín vừa là sản phẩm đúc kết lâu đời các giá trị văn hóa vật thể, vừa hàm chứa những yếu tố văn hóa phi vật thể. Trang phục của người Nùng Dín gắn liền với lịch sử phát triển tộc người, hàm chứa yếu tố thẩm mỹ được thể hiện qua trong các mô típ hoa văn phong phú, kỹ thuật phối mầu theo khuôn mẫu chuẩn mực, tạo nên bộ trang phục đẹp, ấn tượng, độc đáo, mang đậm yếu tố văn hóa tộc người. Bộ trang sức bạc, hoa văn phong phú, kiểu dáng đa dạng, nổi bật trên nền màu chàm đen của bộ váy, áo truyền thống, nâng tầm giá trị thẩm mỹ của trang phục.
Cả 2 nghề thủ công truyền thống gồm tranh cắt giấy và trang phục Nùng Dín đã được Nhà nước công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây sẽ là động lực tích cực để người dân giữ gìn bản sắc độc đáo của dân tộc mình.