SGTT.VN - Lâm “tiền sử” là biệt danh bạn bè gán cho Nguyễn Đức Lâm. Gọi thế bởi mười năm nay, nhà khảo cổ học nghiệp dư này theo đuổi một đam mê không giống ai: nhặt đá, mà phải là đá “tiền sử”.

Tư gia của nhà khảo cổ học gói gọn trong một căn phòng rộng chừng 40m² và một gác xép nhỏ, chỗ nào cũng có đá. Lâm kể, lúc đầu, chẳng biết tìm đá ở đâu. Dần dà, anh phát hiện, đồ đá có rất ít tại các di chỉ, đào dưới đất hầu như không thấy, nhưng lại tập hợp nhiều dọc theo các con sông, cả trong Nam ngoài Bắc. Những nơi người ta đặt trạm hút cát, sỏi, có khi vét được hàng sọt đá . Dân chuyên lượm đồ cổ để bán lại cho các nhà sưu tập mang về vứt đầy vườn, vì chẳng ai nghĩ những cục đá thô xỉn ấy có “giá”.

Khi bộ sưu tập lớn dần lên, anh mới bắt đầu ý thức rõ hơn về giá trị văn hoá của những cổ vật đá mình sở hữu . Và cũng giật mình nhận ra, cổ vật của thời kỳ đồ đá đâu chỉ có mỗi công cụ lao động thô sơ. Phòng ngủ của anh cũng là nơi cất giữ những cổ vật đá quý giá nhất: hệ thống tượng thờ với đủ hình dáng, bộ sưu tập đồ thờ sinh thực khí phong phú, bộ sưu tập mũi tên với những hoa văn được chạm trổ cầu kỳ, bộ sưu tập trang sức tuyệt đẹp, những chiếc gối đá ôm khít đầu, những bàn tay đá nâng niu bọc trứng, tượng đầu rồng, đầu chim... Đặc biệt hơn cả là bộ nhạc khí với bộ gõ, bộ hơi, cho âm thanh rất chuẩn, được Lâm biểu diễn luôn làm dẫn chứng.