Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) cho rằng, theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học công nghệ của Quốc hội, hiện nay chỉ có 26,7% cơ sở làng nghề là có thu gom nước thải công nghiệp và có 20,9% số làng nghề là có thu gom chất thải rắn công nghiệp. Đây đang là một vấn đề lớn trong xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường ở nông thôn nhất là các làng nghề truyền thống.

Còn theo đại biểu Trần Tất Thế (Hà Nam), tại kỳ họp thứ 3 đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Nam đã gửi câu hỏi chất vấn đến Bộ trưởng về giải pháp của Bộ trưởng Tài nguyên và môi trường trong việc khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường sông Nhuệ và sông Đáy được Bộ trưởng trả lời và hứa giải quyết, phấn đấu sau 5 năm sẽ trả lại màu xanh trong cho dòng sông.

“Tuy nhiên, qua giám sát và ý kiến của cử tri, hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường sông Đáy, sông Nhuệ vẫn chưa được khắc phục, tình trạng xả thải vẫn chưa được giải quyết. Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm xử lý ô nhiễm môi trường nước sông Nhuệ, sông Đáy như thế nào? Có quyết tâm thực hiện không, tại sao chưa được giải quyết”, đại biểu hỏi.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói về xử lý ô nhiễm môi trường tại phiên họp của Quốc hội. (Ảnh Quốc Khánh)

Trả lời các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà giải thích, khu công nghiệp hiện nay có trên 80% là đã đầu tư hạ tầng xử lý nước thải tập trung, trong đó có trên 10% đã lắp đặt các hệ thống quan trắc tự động.

Ở khu công nghiệp có bước tiến đáng kể, riêng cụm công nghiệp hiện nay tình hình hết sức nan giải. Trên thực tế, các cụm công nghiệp là khu vực do địa phương quyết định đầu tư nên nguồn lực, nguồn nhân lực và việc đầu tư ở đây hết sức hạn chế, tỷ lệ đầu tư hạ tầng, xử lý nước thải tập trung cũng như giám sát môi trường cụm công nghiệp đang đặt ra.

Về làng nghề, hiện nay có trên 5.000 làng nghề, trong đó đã phân loại ra khoảng 160 làng nghề, trong đó 90 làng nghề là loại ô nhiễm nghiêm trọng, 60 làng nghề ở mức độ cần phải kiểm soát, còn lại các làng nghề truyền thống thì cũng có các phương án để xử lý.

Để xử lý môi trường các dòng sông, đặc biệt là các dòng sông liên tỉnh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường cho rằng, phải xử lý tại nguồn, người gây ô nhiễm phải chịu trách nhiệm xử lý. Trên thực tế, theo các thống kê thì vấn đề ô nhiễm của các dòng sông này có liên quan đến các địa phương.

Hiện đã có một đề án tổng thể về xử lý ô nhiễm môi trường lưu sông, trong đó có sông Nhuệ, sông Đáy. Tuy nhiên, cho đến hiện nay, cơ chế quy hợp có thể nói là chưa hiệu quả, hiện nay chưa bố trí được nguồn lực, vấn đề công nghệ nào để xử lý đối với nước thải sinh hoạt trong điều kiện hiện nay chưa thu gom và xử lý tập trung.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, mô hình hiện nay công nghệ không phải khó, thực tế TP Hà Nội đã có 2-3 mô hình xử lý trên từng đoạn sông và các làng nghề, tập trung vào nước thải sinh hoạt. Với mô hình này nếu chúng ta tính toán chi phí từ Nhà nước, trong đó có sự tham gia của các đối tượng là từ người dân, từ làng nghề, những người sản xuất thì chúng ta hoàn toàn tính toán thu hút xã hội hóa để xử lý.

“Có mấy vướng mắc, hiện nay có nhiều DN muốn vào nhưng thực tế việc lựa chọn đối tác công tư các quy trình, thủ tục đấu giá không khác với nguồn vốn Nhà nước nên cũng cản trở, làm chậm đi việc thu hút nguồn lực xã hội hóa. Hai là phải làm rõ trách nhiệm của Nhà nước trong đầu tư hạ tầng. Ba là phải xác định được DN có công nghệ và năng lực để xử lý. Bốn là cần xem xét lại cơ chế để tính chi phí xử lý, trong đó có Nhà nước, người dân và có lợi nhuận cho DN thì khi đó sẽ làm được”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.