Vốn
là một làng nghề nổi tiếng, với hơn 40 lò đúc từ trước năm 1975, ngày nay, làng
đúc đồng An Hội chỉ còn 5 cơ sở, nằm khiêm nhường trên đường Nguyễn Duy Cung (P12,
Gò Vấp)
Đắp đất sét trộn với tro trấu để tạo khuôn
Một chiếc lư đồng ra đời phải trải qua
nhiều công đoạn. Đầu tiên là đắp khuôn với 2 lớp đất và 1 lớp sáp. Đất
dùng cho công đoạn này là đất sét Bình Dương được xay nhuyễn trộn với
tro trấu. Lớp đất ở trong có công dụng tạo hình. Lớp ngoài làm láng mặt
và chịu lực. Giữa hai lớp đất là lớp sáp có tác dụng tạo độ dày và tạo
hoa văn cho sản phẩm.
Sau khi khuôn thành hình sẽ được đưa vào
lò nung. Song song với thời điểm nung khuôn, lò nấu đồng cũng bắt đầu
lên lửa. Thời gian đốt lò phải được tính toán cẩn thận sao cho khi khuôn
chín thì đồng cũng sử dụng được để đổ vào khuôn. Tất cả đều được thực
hiện thủ công, dựa trên quan sát và kinh nghiệm của người thợ.
Công đoạn đắp sáp
Khi đồng đã nguội, khuôn đất được đập
bỏ. Sản phẩm sẽ được hoàn chỉnh bằng cách chạm khắc hoặc hàn ở những chi
tiết hoa văn bị khiếm khuyết. Sau cùng, mang đi đánh bóng và tiêu thụ.
Ông Năm Toàn - chủ cơ sở đúc đồng Năm Toàn cho biết, mỗi tháng chỉ đổ khuôn 2 lần. Mỗi lần khoảng 100 bộ lư.
Lớp sáp quyết định độ dày và hoa văn của sản phẩm
Lư đồng An Hội có loại lư tròn và lư
vuông. Mỗi loại lại có các kích cỡ khác nhau từ khoảng 4 đến 7 tấc. Theo
ông Năm Toàn, sản phẩm được gửi đi tiêu thụ ở nhiều tỉnh thành miền Tây
và miền Trung. Ở vùng sâu, xa, bà con chuộng loại lư trơn do dễ chùi
rửa. Những kiểu lư cầu kỳ, chạm khắc rồng phượng lại được người dân ở
phố thị chọn mua.
Đục, giũa để hoàn chỉnh chi tiết
Lư đồng cũng có mùa bán nhanh, bán chậm.
Tuy vậy, các chủ lò vẫn phải duy trì đều đặn để thợ có việc làm và trữ
hàng cho dịp Tết là lúc nhu cầu thị trường tăng. Thu nhập trung bình của
mỗi thợ khoảng 5 triệu một tháng.
Cả Tp.HCM hiện nay, đúc lư đồng chỉ còn
mỗi khu vực làng nghề An Hội. Nhu cầu thị trường tăng nhưng nhiều cơ sở
dần đóng lò, bỏ nghề vì quá vất vả. Cùng một diện tích mặt bằng, nhưng
chuyển sang hình thức kinh doanh khác như cho thuê nhà trọ hay buôn bán,
thu nhập ổn định lại nhàn hơn.
Lư đồng thô, chưa qua đánh bóng
Vắng xa cái không khí nhộn nhịp hào hứng
khi xưa. Nhưng cái lòng giữ nghề, lửa say nghề vẫn âm ỉ cháy. 5 cơ sở
đúc lư đồng còn trụ tại An Hội đến nay đều là anh em, bà con với nhau.
Nhân công của các cơ sở phần nhiều cũng là vợ, con, dâu, rể trong gia
đình. Còn trụ được giữa biến động xoay vần là nhờ cái lòng yêu nghề,
không muốn cái tâm sức cha ông đến mình thì bị mai một đi, ông Năm Toàn
chia sẻ.
Theo: phapluattp.vn