Nghề làm giấy, sản xuất thép và đúc đồng là điển hình được ghi nhận.
Nghề làm giấy là một trong những nghề được phát triển rất mạnh của Bắc
Ninh, tập trung nhiều vùng làng nghề Phong Khê. Tỉnh đã quy hoạch 2 khu
công nghiệp làng nghề rộng trên 60 ha cấp cho các hộ thuê đất xây dựng
mặt bằng sản xuất và đã có doanh nghiệp đầu tư lắp đặt dây chuyền sản
xuất hiện đại với công nghệ cao, sản xuất được các mặt hàng giấy học
sinh, giấy in và nhiều loại giấy cao cấp, đáp ứng được nhu cầu của thị
trường. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp dạng này chưa nhiều, nhìn chung
trong ngành sản xuất giấy tại các làng nghề, chỉ có khâu xeo giấy là do
máy móc thiết bị, còn lại các khâu khác như nạp nhiên liệu, vận chuyển
sản phẩm… vẫn là thủ công. Thiết bị sử dụng trong các làng nghề phần lớn
đã lạc hậu, không đồng bộ, tự chế lắp, có nguồn gốc từ Trung Quốc hoặc
từ các làng nghề ở Hà Tây (cũ).
Bắc
Ninh hiện có 62 làng nghề đã được công nhận, phân bố trên 37 trong tổng
số 126 xã, phường, thị trấn 6 nhóm ngành nghề: tái chế kim loại, sản
xuất cơ khí, dệt nhuộm, tái chế giấy, sản xuất gốm và vật liệu xây dựng,
chế biến lương thực, thực phẩm, đồ gỗ, đồ mỹ nghệ…
|
Tại các
làng nghề sản xuất thép, hầu hết các lò nấu thép thiết bị nhập khẩu từ
Trung Quốc được sản xuất từ năm 1997 trở về trước nên công suất nhỏ,
tiêu hao điện năng lớn, khó điều chỉnh các chỉ số về cơ, lý tính trong
thành phần cấu tạo thép dẫn đến chất lượng phôi đúc không cao.
Đối với
làng nghề đúc đồng Đại Bái hiện có hơn 200 lò đúc đồng, nhôm, đa số
thiết kế ống khói của các cơ sở này đều không đạt tiêu chuẩn, thậm chí
có những lò không có ống khói đã làm ảnh hưởng lớn đến không khí và sức
khỏe của người dân. Mặc dù xã Đại Bái đã yêu cầu các hộ sản xuất phải
xây dựng hệ thống lò đốt có ống khói cao tối thiểu 12m; xây bể lắng (để
lắng kim loại, chất thải rắn) trước khi xả nước ra môi trường… nhưng
việc triển khai vẫn đang rất khó khăn.
Hệ quả của
công nghệ sản xuất yếu kém ngoài những hạn chế về năng suất và chất
lượng sản phẩm là vấn đề ô nhiễm môi trường đang trở nên cấp bách ở
nhiều làng nghề. Như nồng độ bụi trong không khí rất cao; các loại chất
nhuộm, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa tổng hợp... khó phân hủy trong môi
trường tự nhiên. Trong khi, hệ thống xử lý nước thải, chất thải còn hạn
chế, không gian sản xuất chật hẹp, liền kề với nơi sinh hoạt hàng ngày, ô
nhiễm môi trường đang ngày ngày đe dọa cuộc sống của các hộ dân trong
làng nghề.
Thực tế
cũng cho thấy, một số làng nghề đã bắt đầu trang bị hệ thống máy móc
hiện đại hơn do đòi hỏi phải ra sản phẩm nhanh, hiệu quả và giảm thiểu
chi phí so với làm bằng tay. Tuy nhiên một phần vì thiếu vốn nên các hộ
sản xuất và kinh doanh chưa thể trang bị dây chuyền đồng bộ. Về quản lý,
do sản xuất làng nghề vẫn nhỏ, lẻ manh mún, rất khó khăn để các cơ quan
chức năng triển khai các chương trình áp dụng tiến bộ khoa học, sản
xuất theo quy mô công nghiệp. Vì vậy, vấn đề đặt ra là cần có một quy
hoạch chỉnh thể phù hợp để áp dụng các biện pháp đổi mới công nghệ đồng
bộ, qua đó giúp các làng nghề tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, hạn
chế vấn đề ô nhiễm môi trường đồng thời giữ gìn yếu tố truyền thống vốn
là đặc điểm quan trọng trong các làng nghề ở Bắc Ninh.
Theo: Baocongthuong.com.vn