Khảo cổ ở Cù Lao Chàm cho biết, cách đây 3.000 năm, nơi đây đã
có người sinh sống và một ngàn năm trước, đã có những đội thương thuyền
của các nước thuộc Trung Cận Đông, Đông Nam Á, Ấn Độ… neo đậu tàu thuyền
trên hải trình đến Hội An giao lưu buôn bán, trao đổi… Đến Cù Lao Chàm,
du khách không quên thăm chùa Hải Tạng.
Chùa Hải Tạng là một ngôi cổ tự trên đảo Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng
Nam) được xây dựng vào năm 1758 (năm Cảnh Hưng thứ 19). Chùa tọa lạc sát
chân núi phía tây của Đảo Hòn Lao, lưng tựa vào núi, mặt nhìn ra cánh
đồng lúa duy nhất của Cù Lao Chàm.
Chùa Hải Tạng thờ Phật và thánh thần, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của
ngư dân trong vùng và cũng là nơi thương thuyền các nước tín ngưỡng Phật
giáo ghé vào hành lễ, cầu nguyện. Để đến chùa Hải Tạng, du khách sẽ
được hướng dẫn đi theo những bờ ruộng nhỏ bé, quanh co trước bước vào
tam quan của chùa.
Theo các bậc cao niên ngụ cư ở thôn Bãi Làng trên Cù Lao Chàm, chùa Hải
Tạng được xây dựng vào năm Cảnh Hưng thứ XIX (1758). Sau đó, do có bão
lớn làm hư hại nặng, chùa được dời về vị trí như hiện nay vào năm Tự Đức
Nguyên niên (1848). Tương truyền các cây cột được vận chuyển từ ngoài
Bắc đem vào làm một chùa nào đó trong Nam nhưng khi đi ngang Cù Lao
Chàm, trời tối nên phải neo thuyền nghỉ lại. Sáng ra, thuyền tiếp tục
lên đường, nhưng thật lạ, biển tự dưng sóng dậy, thuyền cứ xoay tròn,
lòng vòng không đi ra khỏi Cù Lao Chàm được. Sau có người trong đoàn lên
cúng, xin keo cho hay số gỗ này phải để lại dựng chùa cho Cù Lao Chàm,
không được đem đi. Vì thế chùa dựng lên lấy tên là Hải Tạng. Hải là
biển, Tạng là kinh, ý nói Chùa là nơi hội tụ kinh tạng mênh mông như
biển cả.
Bước vào tam quan, chúng tôi thấy tường thành của chùa được xây bằng đá
bao bọc xung quanh để ngăn trăn và rắn độc. Tam quan chùa cao 5m, rộng
1,5m, dài 6m. Giữa sân là 4 trụ biểu, chóp trụ có khối hình hoa sen.
Chính điện lợp ngói âm dương, bờ nóc, bờ hồi đắp nổi nhiều đường nét uốn
lượn mềm mại, uyển chuyển. Ở phần đỡ mái hiên được cách điệu thành hình
đèn lồng với thân chạm hình hoa lá, đầu được chạm thành những cánh sen
lật, đỡ thẳng lên đòn tay, dưới chạm nổi hình đầu rồng.
Lùi vào mái hiên khoảng 2,5m là hệ thống cửa, “thượng song hạ bản”, gồm
3 bộ, mỗi bộ 4 cánh ngăn không gian bên ngoài với không gian nội thất.
Nội thất chùa khá hoành tráng là nhờ hệ thống hoành phi, câu đối sơn son
thếp vàng, uy nghiêm, lớp lang huyền ảo thiêng liêng nhờ hệ thống tượng
thờ đồ sộ, đa dạng trên những bàn hương án tả hữu. Nổi bật là bộ Tam
thế Phật gồm 3 tượng. Kế đến là tượng Thích Ca ngồi trên đài sen. Đặc
biệt trong chùa còn lưu giữ một quả đại hồng chung, trên chuông có một
con rồng mang phong cách những năm đầu thời Lê sơ. Hiện tại chùa không
có Sư trụ trì mà chỉ có một cặp vợ chồng già trông nom hương khói.
Chùa Hải Tạng trước đây có Sư trụ trì, nhưng hiện nay không còn, thay
vào đó là Ban trị sự địa phương quản lý và trông nom. Trưởng ban trị sự
là ông Trần Duy Cảo, cùng hai Phó ban là ông Trần Cau và ông Nguyễn
Thông. Cũng như bao ngôi chùa khác, hàng năm ở đây thường tổ chức những
ngày lễ lớn của Phật giáo như ngày 15/1 cúng Cầu an, 15/4 lễ Phật đản,
15/7 lễ Vu Lan; vào các ngày 19/2, 19/6, 19/9 lễ vía Quan thế âm. Còn
sinh hoạt của Phật tử tại đây diễn ra vào chiều thứ 7 hàng tuần, mọi
người đến đọc kinh niệm phật và sinh hoạt. Hiện nay, chùa còn lưu giữ
nhiều hiện vật, tư liệu có giá trị như tượng cổ, chuông đồng, bia đá,
hoành phi…
Cù Lao Chàm đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới,
Cù Lao Chàm ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước bởi vẻ đẹp
hoang sơ và thơ mộng cùng bao đặc sản mà ít nơi nào trên thế giới có
được. Và du khách trong và ngoài nước đến viếng chùa Hải Tạng khá đông.
Du khách đến chùa lễ Phật, trong làn hương trầm thơm ngát, không gian uy
nghi trầm mặc, tiếng chuông ngân nga làm cho tâm hồn mỗi người được
thanh thản, bình yên trên xứ đảo Cù Lao…
Đường đến chùa Hải Tạng bằng là các bờ ruộng nhỏ.
Cổng tam quan của chùa Hải Tạng.
Chùa Hải Tạng.
Du khách tìm hiểu chế biến thuốc nam ở chùa Hải Tạng.
Hiên trước của chùa Hải Tạng.
Du khách bái vọng trước tượng Phật Thích Ca.
Theo: xaydung.vn